De noodzakelijke engel - J. Bernlef

De titel van deze bundel, De noodzakelijke engel, verwijst naar de Amerikaanse dichter Wallace Stevens, die zijn essays over de poëtische verbeelding onder deze titel bundelde.
De noodzakelijke engel is een thematische bundel, een onderzoek naar de hedendaagse inhoud van het begrip engel en op gang gebracht door Bernlefs observatie:

Ook bij de oude meesters hingen
ze er maar zo n beetje bij
de bevestiging der vleugels
weggemoffeld voor het oog

De engelen in deze bundel behoren daarom meer de aarde dan de hemel toe. Zij staan in de deuropening, hun vleugels gesneden in de snit van een colbert.