Onze vakantietips 2023

Sharon

Het kleinste gemene veelvoud – Pirkko Saisio

Vertaald door Annemarie Raas
Het prachtige omslagbeeld van Het kleinste gemene veelvoud dekt volledig de lading van deze ontroerende, autobiografische roman. In het eerste deel van de Helsinki-trilogie moet een dochter afscheid nemen van haar vader. Dit werpt haar terug in het verleden. Herinneringen komen naar boven en we maken als lezer kennis met de jonge Pirkko Saisio, die worstelt met haar identiteit en het vinden van een plekje binnen haar grote Finse familie. 
Qua thematiek en beeldende, poëtische manier van schrijven deed Pirkko Saisio mij denken aan schrijfsters als Helle Helle en Tove Ditlevsen, die ik eveneens graag lees. Ik was dus erg in mijn nopjes met deze nieuwe ontdekking.

Munt – Richard Osinga

Richard Osinga was als diplomaat werkzaam in verschillende landen in Afrika en beschikt daardoor over veel kennis van het continent. Dit is duidelijk terug te lezen in het avontuurlijke Munt dat zich afspeelt in Congo. Het lot van drie personen is verbonden met de archeologische vondst van een oude munt. De Chinese Xiao Wei die door zijn oom naar Oost-Congo is gestuurd om geld te verdienen met gedolven grondstoffen, de Nederlandse onderzoeker Eva, die denkt met de vondst zichzelf voor eens en altijd op de wetenschappelijk kaart te plaatsen en de Congolese Plamedi, ooit kindsoldaat, nu een volwassen man die mensen begeleidt op reizen in de Congolese jungle. Alle drie hopen ze dat de munt hun leven op positieve manier zal veranderen.  De vraag is natuurlijk of dit ook zo uitpakt. Osinga toont zich een bevlogen verteller in het maatschappelijk geëngageerde Munt, dat tot de laatste pagina spannend blijft.

Atman – Leo Henri Ferrier

Op 1 juli vieren we Keti Koti. In dit bijzondere herdenkingsjaar zijn extra veel boeken verschenen die betrekking hebben op het koloniale verleden. Ik licht er twee titels uit die wellicht interessant zijn voor op uw vakantiestapel.

Atman is een klassieker uit de Surinaamse literatuur die voor het eerst in 1968 verscheen en sinds kort weer in druk is. Atman is vele thema's rijk en daarom niet makkelijk samen te vatten. Ik ga het toch proberen. 
Hoofdpersoon Lonnio keert na vele jaren terug naar zijn ouderlijk huis in Suriname. Wat hij daar aantreft komt niet overeen met zijn herinneringen. Om die te onderzoeken bezoekt hij verschillende plekken en oude bekenden. Centraal in het verhaal staat Lonnio's zoektocht naar verbondenheid en eenheid binnen de verdeelde Surinaamse samenleving en de erfenis van het koloniale verleden. 
Door Ferriers associatieve manier van schrijven is Atman zeker geen pageturner. Het is een verhaal om langzaam te verteren en nog lang over na te denken.
 

Rekenschap – het koloniale verleden van Nederland, excuses en herstel – Gert Oostindie

Ook las ik onlangs Rekenschap van emeritus hoogleraar koloniale en postkoloniale geschiedenis, Gert Oostindie. Hij schetst hierin een zeer genuanceerd beeld van het Nederlandse koloniale verleden en weet beladen thema’s op een zeer toegankelijke manier bespreekbaar te maken. Oostindie schrijft al decennia over dit ontwerp en maakt voor zichzelf de balans op. Ik vond het een mooi moment om zelf nog eens stil te staan bij deze geschiedenis.

Ansjovis – kleine vis, groot verhaal – Petra Possel

Ik blijf nog even bij de Nederlandse geschiedenis, maar wil in dit geval een iets lichtvoetigere titel met u delen. De haring staat bij ons thuis hoog aangeschreven. Vol smart wachten mijn kinderen en ik elk jaar op de komst van nieuwe haring. 
Jaren geleden las ik met veel plezier Haring – de vis die Nederland veranderde van Huib Stam. Vroeger werd er naast haring ook op ansjovis gevist in de Zuiderzee. De aanleg van de Afsluitdijk betekende het einde van de Zuiderzee, het leefgebied van de haring en de ansjovis én een groot deel van de visserijvloot.
Veel mensen lijken de ansjovis te associëren met de Middellandse Zee. Petra Possel helpt dit misverstand uit de wereld met haar zeer onderhoudende boekje Ansjovis – kleine vis, groot verhaal. Ze gaat op een roadtrip door Europa om de geschiedenis van de ansjovis te onderzoeken en plaatst dit in een breed maatschappelijk perspectief met veel persoonlijke verhalen. Ook interessant voor de lezers van De ontdekking van Urk van Matthias M.R. Declercq.

Mieke

Dola – over haar schrijverschap en de hele mikmak – Mirjam van Hengel

Een maand voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak zag Dola de Jong het naderende gevaar van de Duitse invasie en vluchtte ze. Samen met haar verloofde Jan Hoowij belandde ze in Tanger. Haar gedrevenheid en ambitie hielden haar staande. Ze opende een dansschool en door de contacten die ze daar opdeed, kregen ze de kans om samen naar New York te reizen. Toen ze in boekhandel Scribner vertelde dat ze kinderboeken schreef, was Uitgeverij Scribner direct geïnteresseerd en publiceerde haar eerste boek. In Nederland werd ze beschouwd als het meisje dat ook een beetje schreef, met name door Geert van Oorschot. In New York kreeg ze fantastische kritieken.
Haar jeugd bleef een leven lang een pijnpunt voor Dola en hoewel ze stukjes eruit in haar boeken verwerkte, bleef er altijd een deur dicht. Mirjam van Hengel vond een brief van Dola aan Leo en Tineke Vroman. Haar nieuwsgierigheid werd aangewakkerd: wie was deze vrouw? Toen Van Hengel de biografie van Leo Vroman had afgerond, verdiepte ze zich in het leven van Dola met uiteindelijk dit boek als resultaat. Met een ontroerende brief aan Dola tot slot, zet Van Hengel de deur een beetje open. Ik wil eindigen met de woorden prachtig en geweldig, maar dat is niet genoeg. Lees vooral het boek.

Suikerland – Henna Goudzand Nahar (vanaf 9 jaar)

Suikerland is het verhaal van Esi, haar broertje Yaa en hun vriend Lano. Op een dag worden ze alle drie gevangengenomen om als slaven verkocht te worden in een ander land, ver weg van hun ouders en familie. De lezer voelt hoe verschrikkelijk het is om je vrijheid kwijt te zijn. Het gaat over een vlucht, over afscheid nemen en over vriendschap. Dat maakt het superspannend, verdrietig en hoopvol. Met prachtige tekeningen van Renate Siepel.

Schrijvers onderdak – wonen in het Witsenhuis – diverse auteurs

Aan het Oosterpark staat een heel bijzonder pand – er staan er meer, maar dit heeft een bijzonder verleden. Ooit kwamen de Tachtigers er schilderen, schrijven, drinken en werken. Het huis was van Willem Arnold Witsen (1860-1923). Na zijn dood is het intact gelaten en overal hangen prenten en schilderijen. Marie Witsen-Schor bepaalde dat na haar dood drie verdiepingen gratis ter beschikking moesten worden gesteld aan Nederlandse letterkundigen. Zo hebben er veel bekende en minder bekende mensen gewoond. In dit boek komen de nog levende (oud-)bewoners aan het woord en schrijven ze over een deel van hun leven op deze plek. Anneke Brassinga noemt het haar gelukkigste jaren, Thomas Roosenboom voelde zich er nooit thuis, Marga Minco schreef er Het bittere kruid en Jacques Bloem zijn poëzie. Onze ‘eigen’ Olivier Willemsen woont er op dit moment en noemde zijn hond Japie-Marie.
Echt een heerlijk boek vol met mooie zinnen en gedichten!

Vertroostingen – gewone woorden van Dirk De Wachter – Dirk De Wachter

Over de kleine goedheid van Levinas. Over Sartre die heeft gezegd: ‘De hel, dat zijn de anderen’, De Wachter zegt: ‘De hel, dat is de afwezigheid van anderen’.
Het is belangrijk om de dood te bespreken, maar als je dat niet kunt is het ook goed. Er zit zoveel troost in kunst, literatuur, poëzie, rituelen en samenzijn en dat laat De Wachter ons zien in dit juweeltje.

Dingen die ik niet over schapen wist – Jaco Jacobs (vanaf 11 jaar)

Vertaald door Tjalling Bos
Luan heeft samen met twee vrienden iets heel ergs gedaan. Voor straf sturen zijn ouders hem met oma mee op reis door de woestijn. Hij kent zijn oma nauwelijks en hij besluit geen woord tegen haar te zeggen, maar dat pikt ze niet en daardoor wordt het een moeizame tocht. Gelukkig wordt alles anders als ze onderweg Lana en haar ouders ontmoeten. Om indruk op haar te maken redt hij een schaap van de slacht en Lana schrijft een blog over het leven van het schaap. Het gaat bijna fout als hij opgepakt wordt vanwege diefstal, maar dan kennen ze zijn oma nog niet! Langzamerhand komt Luan erachter wat een geweldige oma hij heeft en durft hij onder ogen te zien wat hij heeft gedaan en welke gevolgen dit heeft gehad. Vastbesloten om het goed te maken komt hij terug.
Een heerlijk boek voor een mooie zomer.

Jeanine

Luister – Sacha Bronwasser

Sinds tijden heb ik geen boek zó gretig gelezen als Luister. Er zit zóveel in en dat vele, vaak verrassende, is zó knap met elkaar verweven. Echt fantastisch.
Er is het verhaal van een eerste liefde, de ontnuchtering en de stap om als au-pair naar Parijs te gaan. Maar er is zoveel meer. Ik noem er een paar: de ode aan Parijs, het verschil tussen kijken en zien en de liefde voor en het belang van de kunst. En dat alles op een bijna vanzelfsprekende manier ten tonele gebracht. 

Een citaat: 
‘Ik woon nu een paar maanden in A. Het is niet zo dat ik nooit naar feestjes ga, nooit gezelschap zoek. Het is er wel, maar alles is vooralsnog. We zijn elkaars bij-gebrek-aan-beter. Mensen om gaten te vullen, op te starten, we snuffelen wat aan elkaar en weten allemaal dat dit het nog niet is. We zijn zeventien, achttien, negentien, halfgaar uit de mallen van onze respectievelijke gezinnen gerold en nu, zonder die behuizing, zonder die vaste vorm, lijkt het alsof we uitvloeien.’
En meer van dit soort parelzinnen. Het staat er vol mee.

Verboden schrift – Alba de Céspedes

Vertaald door Manon Smits
We schrijven begin jaren vijftig in een niet bij naam genoemde Italiaanse stad.
Maandenlang heeft de 43-jarige Valeria, getrouwd en moeder van twee pubers, in het geniep een dagboek bijgehouden. In de zeer schaarse en vaak nachtelijke uren kan ze op papier helemaal leeglopen, haar rol als vrouw, echtgenote, moeder en werknemer overdenkend. Kortom, haar leven tot dan toe. Door haar gedachten onder woorden te brengen komt er een proces van bewustwording én ontnuchtering op gang. Het geheime dagboek voelt voor mij als lezer als een ijzerzaag waarmee Valeria de spijlen van haar benauwende bestaan langzaam maar zeker weet door te zagen, waardoor het zicht op de vrijheid steeds scherper wordt. 
Geschreven in diezelfde jaren vijftig is het, op een paar kleine details na, een verhaal dat compleet los van zijn tijd staat. Zo eerlijk, zo rauw, zo mooi.  

Dola – over haar schrijverschap en de hele mikmak – Mirjam van Hengel

Ik lees graag over het leven van creatieve vrouwen. Ook dit boek over Dola de Jong (1911-2003), schrijfster van onder andere de oorlogsroman En de akker is de wereld, past in mijn rijtje favorieten. Van Hengel baseerde zich voornamelijk op waargebeurde feiten, maar moest af en toe de leemtes opvullen met haar fantasie. Beide heeft ze heel mooi met elkaar weten te verweven, waardoor het resultaat ergens tussen biografie en fictie zweeft. 

Perron Europa – op reis met de trein – Bart Giepmans en anderen

Dit is een prachtig vormgegeven en prikkelend boek voor iedereen die graag met de trein op reis wil, maar niet weet waar te beginnen. De auteurs zijn ervaren treinreizigers en weten waar ze het over hebben. De reissuggesties sturen je naar de bergen, naar het water, naar de randen van het continent, de stad in & uit en door de geschiedenis. Volop praktische tips waar je veel aan hebt.

 

 

 

Geregeld vragen klanten me om suggesties voor een écht lekker vakantieboek dat gemakkelijk wegleest. Ik sta dan soms even met mijn mond vol tanden. Deze keer niet: stop onderstaande boeken alle drie maar in uw koffer:

Het Surinamedagboek – Merijn de Boer

Hoofdpersoon Merijn reist met een groep Nederlanders door Suriname en houdt hierover een dagboek bij. Als lezer ben je door deze aanpak als het ware vertrouwenspersoon van de schrijver, waardoor je het hele tropische- én groepsavontuur van dichtbij meemaakt. Alsof je ook in die korjaal op het water zit.
In een spel met fictie en werkelijkheid ontvouwt zich een reisbeschrijving waarbij de natuur een grote rol speelt, maar de hoofdrol toch is weggelegd voor de groepsdynamiek van dit bonte reisgezelschap. 

Terug op de achterbank – Olivier Willemsen

Veertiger Olivier die net zijn relatie heeft verbroken en sowieso een beetje vastgelopen is, stemt ermee in om, net als vroeger, ‘gezellig’ met zijn ouders naar Frankrijk op vakantie te gaan. Hilarisch, tenenkrommend, schurend en vertederend tegelijkertijd.

Picknick bij maanlicht – Margaret Kennedy

Vertaald door Inge Kok
Aan de Engelse westkust brengen vlak na de Tweede Wereldoorlog gasten van allerlei pluimage een week vakantie door. Het volgeboekte, licht vervallen, op een klein schiereilandje gelegen hotel piept en kraakt dat het een aard heeft. Dat straalt ook af op de gasten, die naarmate het verhaal vordert in een snelkookpan-achtige sfeer terechtkomen. En dan heb ik het nog niet gehad over de natuurramp die zich het hele boek lang aankondigt.

Jan

Luister – Sacha Bronwasser

Philippe is de raadselachtige vader in het Parijse gezin waar de jonge Marie au pair is, die terugdenkt aan haar duistere docent Flo. Alle drie hebben ze hun eigen veelbewogen verleden. Hun verhalen grijpen in elkaar en Parijs is het decor.
Een knap gecomponeerd literair meesterwerk. 

Honderd miljoen jaar en een dag – Jean-Baptiste Andrea

Vertaald door Gertrud Maes en Martine Woudt
Vijf paleontologen zijn op zoek naar een skelet van een dinosaurus in het onbegaanbare berggebied. Het is onbegonnen werk en het slechte weer nadert. Waarheen leidt deze obsessie (en: waar komt hij vandaan)? Een prachtige kleine roman.

Achter de muur – Oost-Duitsland 1949-1990 – Katja Hoyer

Vertaald door Pon Ruiter
Het leven in de DDR (Deutsche Demokratische Republik) was vreselijk. Meer dan 3 miljoen inwoners vluchtten naar het Westen, totdat de Muur in 1962 werd gebouwd. De Staatssicherheitsdienst (Stasi) hield iedereen in de gaten.
Toch was het leven in de DDR in veel opzichten zo gek nog niet. Katja Hoyer legt uit hoe dat komt. Ze vertelt het grote (geo-)politieke verhaal, aangevuld met vele persoonlijke belevenissen.

M – de laatste dagen van Europa – Antonio Scurati

Vertaald door Jan van der Haar
Alweer het derde deel van de magnifieke reeks van Antonio Scurati over het Italië van Benito Mussolini. In krachtig proza beschrijft hij in dit deel de jaren 1938-1940 vanaf la giornata particulare als Hitler Mussolini bezoekt.
Geschiedschrijving in romanvorm, van ongekende klasse.

Lisa

De bruiloft – Dorothy West

Vertaald door Anna Helmers-Dieleman
Ik lees graag boeken die geselecteerd zijn door Schwob. Vier keer per jaar kiest Schwob de mooiste vergeten klassiekers die vaak enorm populair en gewaardeerd zijn in andere landen, maar vreemd genoeg niet (meer) in Nederland verkrijgbaar zijn. In de lenteselectie van deze reeks zat weer een prachtexemplaar, De bruiloft van de Amerikaanse Dorothy West. Het boek verscheen in 1995 en is nu dertig jaar naar dato voor het eerst in het Nederlands vertaald.
Centraal in het boek staat Shelby Coles. Het is 1953 en zij gaat trouwen op het eiland Martha’s Vineyard. Het pittoreske eiland is gelegen voor de kust van Massachusetts. Op het eiland komen elke zomer zwarte gezinnen uit voornaamste families samen om in hun vakantiehuizen de zomer door te brengen. Zo ook deze zomer waar Shelby zal gaan trouwen met de witte jazzmuzikant Meade. Het hele eiland vraagt zich af wat Shelby bezielt om met een arme witte man te trouwen terwijl zij met elke rijke zwarte man kan trouwen die ze maar zou willen. Via Shelby maak je als lezer kennis met de andere zomerbewoners van het eiland. Wie zijn deze bewoners, wat is hun geschiedenis en waarom blijven ze terugkomen op het eiland? Zo springen heden en verleden in elkaar over.
Dorothy West (Boston 1907-1998) was auteur en journalist die zelf woonachtig was op Martha’s Vineyard. Ze was lid van de literaire beweging Harlem Renaissance die bestond uit Afro-Amerikaanse schrijvers en kunstenaars. 
In De bruiloft neemt de auteur haar lezers mee terug in haar familiegeschiedenis, beginnend bij de afschaffing van de slavernij en laat ze zien hoe deze donkere bladzijde in de Amerikaanse geschiedenis jaren later nog in vele levens doorleeft.

We moeten je iets vertellen – Marlies Slegers (vanaf 10 jaar)

Een dertienjarig meisje krijgt te horen dat haar ouders gaan scheiden. Hazel, de hoofdpersoon in We moeten je iets vertellen, begrijpt er niets van. Waarom gaan haar ouders uit elkaar en waarom willen ze de reden van de scheiding niet aan haar en zus en broertje vertellen? Hazel heeft het gevoel dat haar hele gezin uit elkaar valt. Dit gevoel wordt versterkt wanneer ze in de zomervakantie naar het eiland van haar vergeetachtige oma wordt gestuurd. Op de boot ontmoet ze de twee jaar oudere Kean die haar vakantie op het eiland een stuk interessanter maakt. 
Marlies Slegers, de auteur die al menig kinderboek op haar naam heeft staan, heeft een vaardige pen. Ze zet met Hazel een kwetsbaar en gevoelige puber neer voor wie de wereld een vreemde en verwarrende plek is. Ook haar sfeerbeschrijvingen van het eiland zijn mooi. Het vervallen maar knusse huis van oma staat symbool voor het aftakelingsproces waarin oma zich bevindt. Je waant je als lezer op het eiland en tijdens het lezen ruik je die zee en voel je dat zand door je haren vliegen.
Er gebeurt veel in We moeten je iets vertellen. Scheiding, dementie, een hazenlip, homoseksualiteit, liefde, grote thema’s die vluchtig worden aangestipt door de ogen van een dertienjarig meisje. Aan de andere kant is het leven van een dertienjarige een zeer dramatische aangelegenheid. Ik kan het weten want ik heb een dertienjarige puber in huis. 
Het boek werkt naar een einde toe waar Hazel het geheim van ouders ontrafelt en leert dat je op veel verschillende manieren van elkaar kunt houden. Een les waarvan menig volwassene ook wat van zou kunnen leren!
De prachtige illustraties van Jeska Verstegen op het omslag en de schutbladen wil ik niet onbesproken laten. De fraaie tekeningen brengen je meteen in de vakantiesfeer en nodigen je uit om dit ontroerende boek te lezen.

Engel van Rome – Jess Walter

Vertaald door Nicolette Hoekmeijer
De afgelopen zomer was de verhalenbundel Engel van Rome de leestip in veel Amerikaanse kranten en tijdschriften en ik kan mij daar zeker in vinden. De auteur Jess Walter debuteerde in 2001 en heeft sindsdien gestaag zijn oeuvre opgebouwd. Ik ben een groot liefhebber van zijn romans die vaak in Spokane, Washington afspelen, de plaats waar hij opgroeide.
In Engel van Rome voert Jess Walter personages op die worden geconfronteerd met hun rol in het bestaan doordat het leven een plotselinge wending neemt. De karakters komen uit alle lagen van de Amerikaanse bevolking en op zowel hilarische als ontroerende wijze beschrijft Walter hoe de personages met de veranderingen in hun leven omgaan. Het titelverhaal is een novelle waarin een jongen uit een arbeidersmilieu uit Nebraska in Rome gaat studeren. Een absurd en filmisch verhaal waar een jongen zonder geld zich staande probeert te houden in het bruisende Rome.
Mijn favoriete verhaal is Naar de hoek. Op een ontroerende wijze beschrijft Jess Walter een oude witte man die net zijn vrouw heeft verloren en een groepje hangjongeren van Afro-Amerikaanse afkomst, die elkaar meer nodig hebben dan je op het eerste moment zou denken. Engel van Rome is een afwisselende verhalenbundel waar veel lezers van zullen genieten.

Marianne

Suikerland – Henna Goudzand Nahar (vanaf 10 jaar)

Een indrukwekkend verhaal over slavernij verteld vanuit het perspectief van kinderen. Lano is een jonge zwarte jongen die als slaaf werkt voor een zwarte familie. Hij is geroofd uit een naburig dorp. Hij, en Esi en Yaa, de kinderen van zijn meester, worden ontvoerd en meegenomen op een slavenschip om uiteindelijk terecht te komen op een suikerplantage aan de andere kant van de oceaan. Esi wordt de huisslaaf van de eigenaar van de plantage en moet een bezemkamer delen met Jantje, de zoon van een Amsterdamse opzichter en een zwarte vrouw.  Esi komt erachter dat er geheimen zijn over Jantje. Zodra die boven tafel komen moeten ze voor hem een vluchtplan bedenken. De ontberingen onderweg, de straffen, de beperkingen van hun vrijheid en de veranderende onderlinge verhoudingen tussen de kinderen worden verteld op een aangrijpende, realistische wijze. De beelden, gemaakt door Renate Siepel, vormen een prachtige aanvulling op het verhaal.

Het kleine heelal – Annejan Mieras (vanaf 10 jaar)

Raaf en haar moeder wonen tijdelijk op een camping. Raaf weet niet waarom ze daar woont en haar moeder doet ook heel vaag over het feit waar haar vader is. Raaf gaat op ontdekkingstocht en sluit vriendschap met Nicolaas, de zoon van de campingbaas. Samen beleven ze allerlei avonturen rondom de camping. Langzaamaan kom je erachter wat er allemaal speelt binnen de familie. Een lief,  mooi geschreven en spannend verhaal over geheimen, vriendschap, natuur en familie.

Het Surinamedagboek – Merijn de Boer

Vaar mee met Merijn de Boer en een illuster gezelschap over de rivieren in Suriname in het voetspoor van Albert Helman. Een heerlijk humoristisch vakantieboek waarin de personages en hun onderlinge verhoudingen een hoofdrol spelen. Het leest als een trein, maar dan in een boot!

Terug op de achterbank – Olivier Willemsen

Een heerlijk tragisch-komisch verhaal over een veertiger die na een verbroken relatie, op advies van een goede vriendin, weer met zijn ouders mee op vakantie gaat. Herkenbaar, zeer grappig en ook een beetje verdrietig.

Hemel – Mieko Kawakami

Vertaald door Maarten Liebregts
Deze roman gaat over twee Japanse tieners die onophoudelijk en extreem gepest worden. De pestscènes worden expliciet beschreven en zijn snoeihard. De twee sluiten vriendschap en spreken na schooltijd stiekem met elkaar af. Ze vinden troost bij elkaar en voeren filosofische gesprekken over hun eigen houding in deze nare situatie. Daarmee krijgt het boek een diepere laag die ik erg mooi vind en het zet je aan het denken over de vraag waarom mensen zich zo gedragen en hoe je als slachtoffer daarop reageert. Kom je in verzet of niet? Er wordt in het boek geen oordeel geveld en beiden houden er dan ook een totaal andere mening op na. Het boek is, hoe naar het ook is wat er gebeurt, ook spannend omdat er elke dag weer de dreiging van gepest worden boven hun hoofd hangt.

Pleegkind – Claire Keegan

Vertaald door Harm Damsma en Niek Miedema
Een prachtig ingetogen verhaal over een Iers meisje dat opgroeit in een gezin waar weinig tijd en aandacht voor haar is. Om haar moeder te ontlasten (ze verwacht weer een kind) wordt ze naar familie gebracht om daar de zomer door te brengen. Dit echtpaar is kinderloos. Het vertrouwen tussen het kind en het echtpaar groeit langzaam en het meisje bloeit op. Maar hoe lang kan ze nog blijven en welke geheimen spelen er in deze familie? Een aangrijpend en indrukwekkend verhaal!

Martijn

De kleindochter – Bernhard Schlink

Vertaald door Marcel Misset
Wanneer zijn vrouw overlijdt, wordt Kaspar geconfronteerd met haar geheimzinnige verleden. Hij maakt kennis met de littekens van de DDR en uit onvoorwaardelijke liefde voor zijn vrouw maakt hij af wat zij niet meer kon. Een prachtige roman over liefde en de gevolgen van het verleden.

The Nutmeg’s Curse – Parables for a Planet in Crisis – Amitav Ghosh

Vertaald als De vloek van de nootmuskaat – boodschap aan een planeet in crisis door Menno Grootveld
Dit is een briljante, originele benadering van de geschiedenis van Westerse kolonisatie en de geopolitieke verhoudingen die daaruit voortvloeiden. De uitbuiting van de wereld kent een lange doorwerking; vanaf het monopolie op nootmuskaat destijds, tot het monopolie op olie en geld nu. De boodschap van Ghosh is duidelijk: luister naar de onzichtbare krachten van de natuur, en wellicht kunnen we dan de Aarde nog redden.

De diepst verborgen herinnering van de mens – Mohamed Mbougar Sarr

Vertaald door Jelle Noorman
Dit meesterwerk beslaat een eeuw Franse koloniale geschiedenis én de zoektocht van een jonge schrijver naar een verloren cultklassieker. Het is geniaal geconstrueerd en er is echt heel veel te halen uit dit boek. Kortom, een fantastische leeservaring.

De toekomst van het verleden – erfgoed en klimaat – Thijs Weststeijn

Wat betekent de toenemende ontregeling van het klimaat voor het erfgoed in Nederland? Aan de hand van talloze voorbeelden wereldwijd, toont Weststeijn hoe ons (mondiale) erfgoed op ongekende wijze bedreigd wordt door droogte, hitte, stijgend waterpeil en geopolitieke conflicten. Onze toekomst hangt samen met dit verleden. Hoe gaan we hiermee om en hoe wordt iedereen bewust van de veelzijdige dreiging op ons gewaardeerde verleden?

Achter de muur - Oost-Duitsland 1949-1990 - Katja Hoyer

Vertaald door Pon Ruiter
Met de val van de muur ‘overwon’ West-Duitsland de oostelijke wederhelft. Dit heeft tot op heden het narratief bepaald in de manier waarop de geschiedenis van de DDR benaderd is. Hoyer werpt nieuw licht op de sociaal-culturele geschiedenis van de Oost-Duitsers zoals niet eerder naar voren is gekomen. Achter de muur doet op een zeer boeiende manier recht aan de beleefwereld van miljoenen Duitsers die decennialang in een ander Duitsland hebben geleefd.

Alkibiades – Ilja Leonard Pfeijffer

De nieuwe Ilja Leonard Pfeijffer is er weer een van formaat. Het is niet te vergelijken met eerder werk, voornamelijk door de plaatsing in het Oude Griekenland met onuitspreekbare namen en titels. De stijl is onmiskenbaar: de prachtige zinsconstructies zijn een waar genot en maken deze dikke, historische roman absoluut de moeite waard.

Sanne

Dood op kasteel Brémont – M.L. Longworth

Vertaald door Hans van Riemsdijk en Marijke Gheeraert
Om zo snel mogelijk in de vakantiesfeer te komen begin ik meestal met het lezen van een detective. De Frans-Britse onderzoeksrechter Antoine Verlaque  onderzoekt de ogenschijnlijk ongelukkige dood van een jonge filmmaker die behoort tot een oude adellijke familie in de Provence. De aangename beschrijvingen van de omgeving en genuttigde maaltijden zorgen direct voor ontspanning. Mocht u nog meer tijd hebben dan kunt u direct verder met deel twee en drie.

Victoriestad – Salman Rushdie

Vertaald door Karina van Santen en Martine Vosmaer
Eenmaal helemaal ontspannen is Victoriestad van Salman Rushdie een prachtige roman om helemaal in te verdwijnen. Deze magische vertelling gaat over de opkomst en ondergang van een groot, ooit echt bestaand rijk. Het verhaal voert je terug naar het einde van de Middeleeuwen. De beschreven periode voelt historisch aan, maar doet toch ook ontzettend denken aan de tijd waarin we nu leven.

Delphi – Clare Pollard

Vertaald door Ine Willems
Een andere, veel kleinere roman die de klassieke en hedendaagse tijd naast elkaar plaatst is Delphi van Clare Pollard. Het is de debuutroman van deze dichteres. Aan de hand van klassieke Griekse voorspellingsvormen blikt zij terug op de afgelopen coronaperiode, die soms alweer lang geleden lijkt, maar toch eigenlijk ook helemaal niet.

Van lightsaber tot tijdmachine – George van Hal

Dit is het perfecte boek om tussen de strandslaapjes door te lezen. Van lightsaber tot tijdmachine, geschikt voor zowel de oudere Star Wars-fans als de jonge Marvelaanbidders. George van Hal, die u wellicht al kent uit de Volkskrant, legt ons uit hoe het zit met de wetenschappelijke haalbaarheid van al onze superhelden en hun gadgets. Sommige ontdekkingen zullen u zeker verbazen!

Vera

Big Swiss – Jen Beagin

Vertaald als De sekstypiste door Linda Broeder
Een ontzettend grappige en scherpe roman over Greta, die de sessies van haar plaatselijke sekstherapeut transcribeert. Greta raakt gefascineerd door de therapiesessies van Big Swiss, een lange blonde (en tikkeltje vreemde) Zwitserse vrouw met een groot trauma. Tot ze haar in het echt tegenkomt, vergezeld door hun hondjes, en ze een affaire beginnen. Het transcriberen begint nu steeds meer op afluisteren te lijken; en waarom zegt Big Swiss niets over hun affaire tegen haar therapeut? De cynische toon van Greta maakt het boek echt hilarisch, maar je hebt ook met haar te doen. De perfecte combinatie van trauma, seks en humor bestaat; lees Big Swiss!

Geloven in het wild – Natassja Martin

Vertaald door Peter Bergsma
Antropoloog Natassja Martin heeft op het Russische schiereiland Kamtsjatka gevochten met een beer. De beer is vertrokken met een stuk kaak en twee van haar kiezen in zijn bek. Over de ontmoeting met de beer en de nasleep heeft ze een prachtig boek geschreven, waarin ze beschrijft hoe ze nu half-mens-half-beer is geworden. Natassja Martin wil geen medelijden, en terwijl ze nog maar half geheeld is keert ze terug naar Kamtsjatka om te begrijpen wat haar is overkomen. Het is heel mooi geschreven, vol bezinning en avontuur, en slechts een beetje luguber.

Ik heb een paar vragen voor je – Rebecca Makkai

Vertaald door Arjaan van Nimwegen en Thijs van Nimwegen
Ik werd weer eens gegrepen door de aanbeveling ‘voor de lezers van The Secret History’, en ja, er is een kostschool en een moord, maar nee, het is geen Donna Tartt, maar toch is het de moeite waard!
Bodie Kane bracht haar middelbareschooltijd door op Granby, een (daar heb je ‘m) prestigieuze kostschool in New Hampshire. Vlak voor de eindexamens werd haar kamergenootje Thalia dood aangetroffen in het zwembad, en de zwarte gymleraar werd veroordeeld voor moord. Nu, 25 jaar later, is Bodie weer terug op Granby, om les te geven over het maken van een podcast. In de afgelopen jaren heeft ze veel op internet rondgespeurd over theorieën over het politieonderzoek en de rechtszaak, en twijfelt ze inmiddels sterk aan de veroordeling van de gymleraar. Bodie grijpt zich steeds verder vast in de zaak en bevraagt haar eigen herinneringen, vooroordelen, de machtsrelaties op school en het rechtssysteem. Voorzichtig spoort ze haar leerlingen aan om hier een podcast over te maken, maar ze ziet niet in wat voor invloed dit gaat hebben op haar leven en dat van haar oud-klasgenoten. Bodie blijft maar op interessante theorieën stuiten waardoor je lastig kunt stoppen met lezen, zoals je je ook wel kunt verliezen in een lange Wikipedia-pagina.

Het huwelijksportret – Maggie O’Farrell

Vertaald door Lidwien Biekmann en Tjadine Stheeman
Dit boek las ik afgelopen winter, maar ik had ‘m beter voor een vakantie kunnen bewaren, want het is echt een fijn zomerboek! Het huwelijksportret vertelt het verhaal van Lucrezia, de zestienjarige dochter van de groothertog van Toscane. Lucrezia heeft echt bestaan, en wat we van haar weten is dat ze is uitgehuwelijkt aan de hertog van Ferrara, Alfonso, en dat ze een jaar later is gestorven. Maggie O’Farrell heeft de rest zelf ingevuld; haar jeugd, de tocht naar Ferrara, het jaar met Alfonso en de dood die boven haar hoofd hangt. Het is echt prachtig geschreven, heel rijk en vol emotie, en tegen het eind wordt het ook loeispannend én magisch. Tijdens het lezen googelde ik de palazzo’s, fortezza’s en castello’s die worden besproken en het huwelijksportret dat van Lucrezia geschilderd is, maar Maggie O’Farrell beschrijft alles zo nauwkeurig en weelderig dat dat eigenlijk overbodig is.

Igor

Dit voorjaar was voor mij een rare leesperiode. Ik had mij voorgenomen om in 2023 veel dikke boeken te gaan lezen, maar liet dit voornemen in maart varen. Mijn agenda was te vol om een paar uur in een boek verdrinken, zoals me vorige jaren wel vaak lukte. Mijn lijstje zomertips bevat dan ook geen non-fictie; ik las het een en ander, kwam goede ideeën en bijzondere verhalen tegen, maar geen enkel boek ging helemaal uit. De fictie die ik hier tip gaf me wel de rust en het leesplezier. Ze brachten me naar andere plekken, die niet altijd even plezierig waren, maar wel altijd krachtig geconstrueerd.

De afgronden – Pilar Quintana

Vertaald door Brigitte Coopmans
De eerste zomerstop is Colombia. De afgronden van Pilar Quintana was voor mij het hoogtepunt van het voorjaar. Te midden van de vuistdikke romans ligt een wat kleinere roman zonder ‘groot’ verhaal. Natuurlijk, hoofdpersoon Claudia krijgt voor een achtjarige veel te verduren (ouders die ruzie hebben met elkaar en met het leven), maar het lukt Quintana die gebeurtenissen niet overdreven te brengen. Na een mooie familieschets op de eerste dertig pagina’s volg je Claudia langs elke afgrond die voor haar familie op de loer ligt, zonder grotesk dramatisch te worden. De kinderlijke nieuwsgierigheid springt over op de lezer: je blijft gemakkelijk geboeid. De motieven in het verhaal (de jungle in de woonkamer, haar pop Paulina, de afgronden) illustreren mooi de stemming bij de ontwikkelingen, zoals wanneer Claudia haar ouders vertelt dat haar pop Paulina kan praten:
‘Ja, ze zei dat een moeder nooit haar kinderen in de steek zou laten, zeker niet als ze nog klein zijn.’ [..] 
‘Sinds wanneer kan ze praten?’ vroeg ze.
‘Sinds we hier zijn.’
Quintana maakt invoelbaar hoe zware gebeurtenissen inwerken op een kind en hoe ze die tegelijkertijd spiegelt én er afstand van wil nemen. De afgronden is geen ‘gezellig’ boek, wel bijzonder knap geschreven.

Bij het ontstaan van de wereld – Drago Jančar

Vertaald door Roel Schuyt
Dan een reis naar Joegoslavië, eind jaren veertig. Dit is wederom een boek vanuit het perspectief van een kind, al is Danijel een puber. Hij krijgt een nieuwe onderbuurvrouw, Lena, en plots verandert alles in het dorp. Jančar gebruikt het Bijbelse verhaal van David en Bathseba, dat Danijel net heeft gelezen, om al die gebeurtennissen te duiden. Het verhaal is daarmee al bekend, alleen de hoofdrolspelers en de tijd zijn anders. Dat maakt geenszins dat je het verhaal kan laten liggen; Jančar weet juist overtuigend te brengen dát er niet nieuws aan het oerverhaal is en toch alles anders kan zijn. Het Joegoslavië van vlak na de Tweede Wereldoorlog is verdeeld, niet alleen in katholieke en communistische fracties, maar ook door de naweeën van die oorlog. Of zoals Jančar het formuleert: ‘De tijd dat de wereld anders was, ligt niet ver achter ons. De mensen hielden veel van elkaar maar de liefde kon zomaar omslaan in een intense haat. Ze keken hoe de zon opkwam en waren blij dat er een nieuwe dag aanbrak; ze keken hoe de zon onderging en voelden zich bedrukt omdat de nacht eraan kwam.’
In de nieuwe wereld leert Danijel wat hartstocht voor gevolgen kan hebben. Bij het ontstaan van de wereld is een prachtige vertelling met een sterke historische omkadering.

Deception Island – Paulina Flores

Vertaald door Peter Valkenet
Terug naar Zuid-Amerika, ditmaal naar Chili. Het verhaal in het kort: Marcela, een Chileense vrouw van eind twintig, laat haar vriend achter in Santiago. Ze zoekt onderkomen bij haar gescheiden vader Miguel, die in Punta Arenas woont, op het zuidelijkste punt van Chili, waar het altijd waait. Hun verhouding is koeltjes; ze spreken elkaar eigenlijk nooit. Haar vader heeft net de Koreaanse drenkeling Lee illegaal onderdak geboden. Het opmerkelijke drietal viert samen kerst. Opmerkelijk vooral omdat de taalbarrière tussen vader en dochter aan de ene kant en Lee aan de andere kant moeilijk te slechten is. Miguel en Marcela praten, Lee luistert, maar of hij meekrijgt wat er wordt verteld is onduidelijk. Naast de avonturen en dialogen (monologen) van het drietal, krijgt de lezer door middel van flashbacks ook langzaam de geschiedenis van de zwijgzame Lee te weten. 
Het verhaal is ondergeschikt aan de wijze waarop het wordt verteld. Deception Island is meer een boek van thema’s, emoties en taal. Flores gebruikt haar poëtische taal om die thema’s te onderzoeken en doet dat op een rake manier.

Luister – Sacha Bronwasser

De Nederlandse fictie die ik tip neemt u mee naar Parijs van de jaren tachtig, waar de twintigjarige Marie als au pair heeft gewerkt. Marie vertelt de lezer over die tijd en je komt er daarmee langzaam maar zeker achter met welke reden ze daarover vertelt. Om de situatie duidelijk te schetsen, moet de lezer eerst te weten komen in welk gezin Marie daar terechtkomt en om dat te snappen, moet de achtergrond van Philippe, de vader in het gezin waar ze au pair is, beschreven worden. Al redelijk vroeg kom je als lezer erachter dat er ‘iets’ met Philippe is. Op welke manier dit invloed zal hebben op het plot, daar zul je als lezer voor door moeten blijven lezen.
Luister is een heel nauwgezet opgebouwde roman, die zowel kunstig een spanningsboog creëert als de ruimte neemt om uit te wijden over bijvoorbeeld fotografie. Niet voor niets is het perspectief een belangrijk thema. Wie bekijkt wie, vanuit welke hoek en door welke ogen? Je blijft doorlezen en de ontknoping stelt niet teleur.

Bodil

Het tuinfeest en andere verhalen – Katherine Mansfield

Vertaald door Jo Fieldeldij Dop
Deze bundel korte verhalen zit vol zomer: badpakken, zonnehoeden, tuinstoelen en zwemuitjes. Mansfields personages komen vaak uit de hogere klasse maar onder de nette zomerjurken en gestreepte badpakken vindt Mansfield vaak dromerige, misschien wat naïeve, mensen. Ze schrijft prachtig en tijdloos, ik denk dat ik dit boek deze zomer gewoon nog een keer lees.

Verbonden – Octavia Butler

Vertaald door Ine Willems
Octavia Butler schreef Verbonden in 1979, maar het is pas nu vertaald. Het verhaal is deels science fiction, deels historisch, maar het is vooral een heel goed en belangrijk boek. Butler laat een zwarte vrouw uit de twintigste eeuw afreizen naar het negentiende-eeuwse Maryland door haar zonder pardon te laten tijdreizen. Verbonden gaat over het slavernijverleden en zet zich af tegen het idee dat de brutaliteiten van het verleden alleen tot het verleden behoren.