Onze vakantietips 2020

Onderschat nooit een kat! Dit boek is voor elk nieuwsgierig mensenjong vanaf ongeveer negen jaar dat het geheim van de vele kattenfilmpjes op internet wil ontrafelen. Met purrfecte woordgrapjes en illustraties van Sophie Pluim.

Een verbazingwekkende zomervakantie die gewoon in je broekzak past. De verwondering, het enthousiasme en de ontroering zijn in elk stukje duidelijk voelbaar en werken behoorlijk aanstekelijk, ook al heb ik niet specifiek iets met Japan. En een extra applausje voor de mooie uitgave met kleine illustraties van Paulien zelf.

Ik ben dol op boeken die zich afspelen op ruige, desolate plekken en op hoofdpersonen die door de massa als ‘eigenzinnig’ worden bestempeld.
Hoofdpersoon Janina Duszejko woont in een gehucht in de bossen van Polen waar ze tijdens de wintermaanden een van de weinige bewoners is die niet naar het comfort van een warm huis in de stad teruggaat. Ze lijdt aan zo nu en dan opspelende ‘Kwalen’ (met hoofdletter) en trekt zich het lot van de dieren om haar heen bijzonder aan. Daarnaast is ze dol op astrologie en het berekenen van horoscopen en vertaalt ze samen met Dyzio, een oud-leerling Engels van haar, het werk van William Blake. Al op bladzijde 8 vinden Janina en dorpsgenoot Eunjer hun buurman Grootvoet onder verdachte omstandigheden dood in zijn huis. Het blijkt de eerste van een paar hele griezelige moorden te zijn die het kleine dorp treffen. Jaag je ploeg over de botten van de doden is een boek over de kracht van de natuur, eenzaamheid en tradities. Het is heel grappig, scherp en vermakelijk, en soms ook gruwelijk. En het geeft stof tot nadenken: we moeten onze bescheiden rol in de natuur niet groter maken dat hij is.

In deze malle tijd heb ik me voorgenomen om ook eindelijk eens de ‘klassiekers’ te lezen waar ik ‘normaal’ de tijd niet voor neem. Dus deze zomer waag ik me eindelijk eens aan Pride & Prejudice. De Engelse uitgever Penguin heeft onlangs de zeer knappe Vintage Classics-reeks uitgegeven met heruitgaven van het werk van Jane Austen. Slim, want eigenlijk wil ik die dus nu allemaal hebben, naast elkaar zetten en lezen!

Al jaren staat dit boek op mijn lijstje, maar het kwam er steeds niet van. Een tijdje geleden kocht ik het bij een fijne boekhandel in Vlissingen, maar het belandde op een van mijn stapels. Deze zomer gaat het gebeuren, mede door een dealtje dat ik onlangs met een vriendin sloot: ik lees De verborgen geschiedenis, een van de boeken die het meeste indruk op haar maakte en zij leest Max, Mischa & het TET-offensief van Johan Harstad, een boek waar ik het altijd wel over wil hebben. Daarna wisselen we onze bevindingen uit en daar heb ik nu al zin in!

In Finse dagen kijkt Herman Koch terug op de periode waarin hij als negentienjarige op een boerderij in Finland ging werken. Het boek gaat verder waar Red ons, Maria Montanelli (1990) stopte. (Dat boekje las ik tijdens een familieweekend in Schoorl in 1992 en heb erom gehuild en geschaterd. Mijn familieleden vroegen me om de beurt: ‘Mag ik dat boek na jou?’). In Finse dagen is Herman inmiddels achttien, hij spijbelt, houdt mensen op afstand en is veel alleen. Met een scherpe pen en veel humor beschrijft hij de pogingen van zijn leraren, familie en vader om hem in het gareel te krijgen. Tijdens zijn verblijf in Finland gebeurt er iets wat hem voorgoed het inzicht heeft gegeven hoe het verder moest met zijn leven. Finse dagen is het meest autobiografische en belangrijkste boek geworden voor Herman Koch. Lees ze allebei: Red ons, Maria Montanelli en daarna Finse dagen en je hebt een paar fantastische zomerdagen voor de boeg.

Het verhaal van het huwelijk van Antonia ‘Toni’ Flemming bestaat uit vijf delen. Het begint in 1950 en elk periode gaat terug in de tijd tot 1926. Toni is dan zeventien en de verleidingen en ontdekkingen in dat jaar zijn bepalend voor haar ongelukkige huwelijk en de rest van haar leven. Haar verwachtingen en pogingen om te ontsnappen zijn pijnlijk goed beschreven. Vol schaamte over de vernederingen die Toni ondergaat laat Howard ons achter. Hilary Mantel zegt in haar prachtige voorwoord dat dit boek zich beter laat lezen dan beschrijven. En zo is het! Adembenemend goed.

Het verhaal gaat over Piranti, de bastaarddochter van een Javaanse prins en een batikster. Ze groeit op in een buitenring van het hof, de kraton. Al snel leert Piranti dat er rangen en standen zijn waardoor zij gedwongen wordt te gehoorzamen aan anderen, ook al gaat dat tegen haar gevoel in. Op zoek naar onafhankelijkheid vlucht ze in een verhouding met een KNIL-militair, die haar als njai in huis neemt en haar Isah noemt. Jarenlang lijkt het alsof Isah in vrijheid leeft met haar twee dochters. Dan ontvouwt de Hollander zijn ware plannen en verandert het leven van Isah ingrijpend.
Het boek is geïnspireerd op de foto van de betovergrootmoeder van Dido Michielsen: een vrouw zonder naam, een njai met twee dochters in de tweede helft van de negentiende eeuw. Een aangrijpend verhaal dat heel mooi wordt verteld.

Het is heel eenvoudig: Iemand Wil iets, dat gaat Mis en dan gebeurt er Iets Anders. Volgens Mizee is eigenlijk elk verhaal goed, als de hoofdpersoon maar gedreven wordt door een duidelijke Grote Wil. Lees hoe ze besluit om met haar leerling uit de schrijfklas te trouwen en over De Grote Dag zelf. Mizee heeft een geweldige Grote Wil en laat ons zien wie we werkelijk zijn. Genieten!

De opa van Klein-Gottfried ligt in het ziekenhuis. Hij moet in bed blijven en hij vindt het er vreselijk. Zijn grootste wens is om nog één keer naar het huisje op het eiland te gaan waar hij en oma vroeger woonden. Weglopen uit het ziekenhuis is niet eenvoudig maar Klein-Gottfried bedenkt een plan. Het is een prachtig boek over het leven en de dood met humor en lichtheid. De weglopers is het laatste boek dat de Zweedse Ulf Stark schreef en het is zijn allermooiste geworden! Met krachtige illustraties van Kitty Crowther.

De afgelopen jaren heeft Martine Letterie veel boeken over de oorlog geschreven, allemaal waargebeurde verhalen over kinderen tijdens de oorlog. Na een lezing, in Herinneringscentrum Kamp Westerbork, werd haar gevraagd waarom ze nooit over een concentratiekamp heeft geschreven. Ze antwoordde dat een kinderboek altijd hoop moest bieden en dat die in een concentratiekamp niet te vinden is. ‘Waarom schrijf je dan niet over de familie Birnbaum,’ vroeg een van de medewerkers. Letterie bekeek de NPO-documentaire De kinderen van Birnbaum en vond het meteen een geweldig idee. Op 1 februari 2019 reisde ze met haar jongste dochter naar Israël om Sonni, Gina, Yakov, Zwi, Suzi en Sampi Birnham te ontmoeten. Alle kinderen zijn nog in leven, Sonni was op dat moment negentig. Letterie heeft hun verhalen opgeschreven en het is een indrukwekkend boek geworden! Het verhaal begint in Berlijn, de avond voor de Kristallnacht, 9 november 1938. Moeder Birnbaum maakt de kinderen wakker en vertelt aan Sonni en Gina dat zij zich moeten verstoppen bij mevrouw Fischer die een wasserij heeft. Zij gaat met de kleine kinderen naar de conciërge, mevrouw Pleser. Het wordt een angstige nacht met veel geschreeuw buiten en brandstichting op straat. Moeder Birnbaum besluit dat de kinderen naar Nederland moeten vertrekken waar haar zuster woont. En zo gebeurt het: Sonni, Gina, Yakov, Zwi en Suzi gaan met de trein op reis. Zo begint het verhaal over de lange reis van de kinderen, voor, tijdens en na de oorlog, over vriendschap, doorzettingsvermogen, moed en… hoop.

Terugkijkend op wat ik dit jaar zoal gelezen heb valt me op hoe weinig ik van sommige boeken onthoud. En ook dat wat beklijft niet per se de schoonheid van een boek is. Soms wind ik me tijdens het lezen zo erg op dat ik juist de dingen die ik het liefst zo gauw mogelijk wil vergeten een ereplekje toebedeel. Toch is de vraag niet wat u níét moet lezen deze zomer, maar wat wel.

In de debuutroman van de Venezolaanse Karina Sainz Borgo dooft het licht in Caracas. En in het donker wordt geroofd, geplunderd, gemoord en eindeloos gedanst op de reggeatonhit ‘Tumba la casa mami’. Het gedreun van dit nummer achtervolgt de vrijwel volledig op zichzelf geworpen Adelaida Falcon gedurende de hele roman. Het is daar wanneer zij haar moeder begraaft, op het moment dat de zoveelste bende haar appartementencomplex binnenvalt, in de taxi die ze vergeefs neemt om de begraafplaats te bezoeken. Op een haast overdadige manier beschrijft Sainz Borgo de vele gezichten die een vijand aan kan nemen. En in welke (lugubere) bochten Falcon zich wringt om te overleven. Tegelijkertijd is Nacht in Caracas ook het portret van een vrouw die door de dood noodgedwongen uit het symbiotische isolement breekt waarin zij tot dat moment met haar moeder – ook Adelaida Falcon geheten – verkeert. In terugblikken wordt bovendien een ander Caracas zichtbaar, waar Spaanse immigranten hun eigen enclaves bouwden, waar gedanst wordt in cafés in plaats van op lijken en waar het licht schijnt, misschien alsof het zomer is.

De titel alleen doet me al een klein beetje sidderen. Alsof ik op het punt sta een recente variant op Vijftig tinten grijs te lezen. Maar dat sidderen zal andere vormen aannemen. Want de woorden ‘mijn duistere Vanessa’ klinken heel anders uit de mond van een leeftijdgenoot dan uit die van de dertig jaar oudere docent Engels op het moment dat hij zijn vijftienjarige leerling toespreekt. De roman begint in de opmaat van de #metoo-beweging. Dezelfde docent Engels ligt onder vuur; een van zijn vermeende slachtoffers deelt haar verhaal op internet, doet aangifte van wat haar overkomen is. En Vanessa, dan tweeëndertig, leest vol ontzetting mee. Háár docent, háár liefde, natuurlijk zal ze hem verdedigen, wat op internet verschijnt is gelogen, een hopeloze schreeuw om aandacht. Ondertussen houdt ze nauwlettend haar telefoon in de gaten, wachtend op een teken van hem, iets waaruit blijkt dat hij aan haar denkt, haar nodig heeft. Want dat is wat hij haar vertelt, wanneer ze vijftien is. En wat wij lezen, in de hoofdstukken die zich rondom haar tienerjaren concentreren. Russell schetst daarin niet alleen het beeld van een meisje dat zich anders voelt, onzeker is en zich bijzonder waant door de aandacht van haar docent, maar ook dat van een volwassen vrouw die zich aan dat beeld vastklampt, die gelooft in een liefde die weliswaar onmogelijk, maar toch ook gelijkwaardig moet zijn geweest. De barsten die in dat beeld ontstaan en het uiteindelijke breken ervan zijn zonder twijfel noodzakelijk, maar het minutieuze verslag dat Russell daarvan doet is buitengewoon pijnlijk.

Tot slot mijn ogenschijnlijk minst ellendige tip. Goed, hoofdpersoon Mona komt wat ongelukkig over. Ze maakt schoon, heeft op jonge leeftijd haar gebroken ouderlijk huis verlaten en heeft een op z’n minst dubieus te noemen voorkeur voor bepaalde mannen. Maar Beagin verslaat Mona’s leven op droogkomische wijze, ook op momenten dat dat allerminst gepast lijkt – de in het verleden opgelopen trauma’s worden net zo terloops beschreven als het schoonmaken van een toch wel erg smerig toilet. Officieel is Stofzuigen in het donker twee romans in één, de Nederlandse uitgever heeft ook Beagins debuut Pretend I’m Dead erin gesmokkeld. Het boek volgt in zekere zin een bekend narratief: schoonmaker komt bij diverse mensen thuis en beleeft bizarre dingen. Maar al die ontmoetingen lijken erop gericht Mona iets duidelijk te maken. En met gepaste tegenzin laat Mona zich leiden. Of dat nu is door een zweverige, door de liefde van haar leven verlaten waarzegster of door de man die de liefde van háár leven wordt maar er een vreemde manier van liefkozen op nahoudt.

Het derde deel in de reeks faxen aan Ger Beukenkamp, Mizees leermeester op de vakopleiding scenarioschrijven, voor wie ze een bijna obsessieve bewondering heeft. Heerlijk! Direct en geestig. Nicolien Mizee laat je haar zielenroerselen doorvoelen. Alsof je naast haar op het randje van haar bed zit en alles ziet wat zij ziet en voelt wat zij voelt. Gedurfd en bij tijd en wijle hilarisch. Ik wilde niet dat het ophield en heb zo langzaam mogelijk gelezen.

Om nog even in de Mizee-sfeer te blijven: De grote wil. Een weerslag van haar ervaringen als schrijfjuf bij de Schrijversvakschool. Korte anekdotes, onderhoudend en grappig.

De geheimzinnige verdwijning van een vrouw, een terugkerend thema bij Modiano. De hoofdpersoon, de jonge detective-in-opleiding, Jean Eyben, gaat naar op zoek naar een jonge vrouw. Hij heeft maar weinig aanknopingspunten. Het verhaal begint in Parijs, halverwege de jaren zestig. Hij komt niet ver met zijn speurtocht en laat het uiteindelijk rusten. Het dossier neemt hij mee naar huis. Hij wil schrijver worden en denkt ooit over de zaak te kunnen schrijven.
De jaren verstrijken, Jean blijft gefascineerd door de vrouw. Hij komt op plaatsen waar ze was en spreekt mensen die haar kenden. Langzaam lijkt de onzichtbare inkt van haar verhaal zichtbaar te worden. Maar in hoeverre heeft de fantasie van de schrijver in Jean zich vermengd met de gebeurtenissen?
Subtiel en ontroerend.

Een inspirerende gids om een paar uur heerlijk met klassieke muziek bezig te zijn. Niet alleen met klassieke muziek trouwens, Erik Voermans, neemt je ook mee naar hedendaagse muziek. Hij vertelt allerlei anekdotes, wetenswaardigheden over componisten, dirigenten en musici, over hun levens en het tijdsgewricht en over muziekstukken en de uitvoering daarvan. Hij geeft veel muziekverwijzingen, je gaat de stukken vanzelf opzoeken en beluisteren.
Aan het eind van het boek geeft Voermans een Toegift: de ontdekking van klassieke muziek in tien reuzenstappen.
Het boek is voorzien van fraaie, karikaturale illustraties van Paul van der Steen.

De achttienjarige Stans is een eigenwijze durfal die niet in een keurslijf gedwongen wil worden. Omdat haar vader bijna failliet verklaard wordt moet ze wel trouwen met de veel oudere, rijke Lieven. Ze ontvlucht haar situatie door als man verkleed dienst te nemen in het leger van Napoleon. Haar broertje Pier wordt op pad gestuurd om Stans terug te halen. Beide beleven ze allerlei fantastische avonturen. Het boek geeft ook een interessant inkijkje in het leven van een arme maar hechte familie in het begin van de negentiende eeuw. Stans is een meisje waar je blij van wordt: eigenwijs, heel dapper, goed gebekt en erg grappig. De gruwelen van de oorlog komen ook voorbij, daar moet je wel tegen kunnen. Pier ontwikkelt zich tijdens zijn zoektocht naar zijn zus van slappeling tot een sterke jongen met een enorm doorzettingsvermogen. Ik heb erg genoten van dit goed geschreven, historische, spannende, stoere, maar ook ontroerende verhaal voor de lezers van Thea Beckman, vanaf een jaar of twaalf.

Een heerlijk prentenboek waarin het wemelt van de poezen: de lapjeskat, de zeepoes, de kat van ome Willem en ga zo maar door. Fantastische versjes waarin katten het goede, en soms het minder goede, van poes en mens in zich verenigen. Met zwierige tekeningen van Sylvia Weve.

Hij klaagt, hij foetert, hij scheldt, hij sakkert, hij gromt, hij bromt, hij moppert, hij raast, hij tiert, hij loeit, hij snuift, hij schampert, hij stampt, hij davert, hij bazelt, hij daast, hij raaskalt, hij gaat tekeer, hij rookt, hij dendert, hij buldert, hij fulmineert, hij protesteert, hij werkt tegen, hij saboteert, hij schimpt, hij sputtert, hij vloekt, hij beledigt, hij hoont, hij bespot, hij kwetst, hij steekt de draak, hij tart, hij ergert, hij krenkt.
Nee, meneer Busken is de makkelijkste niet. Niet voor zichzelf en niet voor zijn omgeving. De winnaar is de lezer. Literair topvermaak!

Italië, vlak na de Eerste Wereldoorlog. Het revolutionaire elan heeft Italië al een tijdje in de greep, aangespoord door de succesvolle bolsjewistische revolutie in Rusland. Stakingen leggen fabrieken en boerderijen lam. Er is veel geweld. Benito Mussolini, hoofdredacteur van de Milanese krant Il popolo d’Italia, heeft een jaar daarvoor de ‘Fasci di combattimento’ (‘bundeling van strijd’) opgericht, een tamelijk onsamenhangend clubje van gefrustreerde oorlogsveteranen dat gedijt op het sentiment dat Italië met veel te weinig gebiedsuitbreiding uit de oorlog is gekomen. Aanvankelijk is de groep klein en heeft ze een vrij onbeduidend programma. Maar na de ongekende socialistische opmars worden de fascisten wakker en groeit de beweging snel. Lang verhaal kort: 800 bladzijden en zes turbulente jaren later is Mussolini leider van de eerste fascistische regering van Italië. Roberto Scurati beschrijft deze geschiedenis op adembenemende wijze, alleen al door de omvang en gedetailleerdheid van het boek. De lezer komt ontzettend veel te weten over deze boeiende periode. Scurati heeft een bijzondere vorm gekozen. Historisch-literair zou ik het noemen. Hij reconstrueert de gebeurtenissen zonder iets te hebben verzonnen – elke handeling is verifieerbaar. Hij gebruikt literaire stijlmiddelen als dialogen, karakters, spanning en ruimte voor eigen invulling. Zijn schrijfwijze is krachtig en trefzeker. Zonder meer een imponerend boek.

Wederom overpeinzingen, dagboekachtige verhalen en gegraaf in zijn eigen ongemakkelijke leven. Het vervolg op Jasper en zijn knecht (2016). Ik ben erg benieuwd naar het nieuwe werk van de sympathieke tobber Gerbrand Bakker.

Nieuwe, lijvige roman van Jaap Scholten, die eerder overtuigde met prachtige boeken als De wet van Spengler en Horizon City. In Suikerbastaard volgen we de avonturen van de Twentse suikerfabriekbouwers in Abessinië, het huidige Ethiopië, gebaseerd op waargebeurde verhalen van zijn eigen familie.

'Deze zomer zullen de meeste mensen geen verre reizen maken. Gelukkig ben ik er de afgelopen periode weer achter gekomen hoeveel mooie plekken er in en rondom Amsterdam zijn,’ schreef Samuel Levie onlangs in de Parool-rubriek Koken. ‘In deze gekke tijd, waarin veel niet meer kan, worden we gedwongen ons op nieuwe manieren te verhouden tot onze omgeving.’ Hij, die onder andere dichtbij op zoek gaat naar culinaire inspiratie, verwoordt een-op-een hoe ik deze periode als stadsbewoner ervaar. Mijn eerste tips hebben hier dan ook betrekking op en vindt u in onze Amsterdam-kast helemaal voor in de winkel.

Ik zie ineens gevelstenen, steegjes, soms zelfs complete buurten, die me nooit eerder zijn opgevallen. Het boek van Buis is bij deze nieuwe staat van zijn een fantastische aanwinst.

Met dit boek duik je in de historie van een aantal typisch Amsterdamse lekkernijen, en krijg je de gelegenheid die ook zelf te maken. Het ‘Amsterdamse cement’ laat ik voorlopig aan mij voorbijgaan, ik ga voor de duivekater. Zo leer ik in deze tijden niet alleen de straten en buurten beter kennen, maar raak ik op culinair historisch gebied ook behoorlijk bijgepraat. Een klein, fijn en leerzaam boekje.

Wilt u meer met hedendaagse culinaire toppers aan de slag? Spring dan achterop bij culinair journalist Laura de Grave. Kriskras door de stad. Via de kroketten van Holtkamp naar de befaamde appeltaart van De Winkel met een tussenstop voor de wentelteefjes van Gartine.

Ik weet ook wel dat er, ook na bijna 35 jaar Amsterdam te hebben gewoond, nog heel veel te ontdekken valt. En dat is voor mij ook een van de redenen dat ik het zo fijn vind om hier te wonen. Nu je even niet over de toeristen struikelt, is deze periode een uitgelezen kans om met deze gids in de hand op ontdekkingstocht te gaan. 

Ik heb overigens niet alleen maar veel gewandeld en gekookt de afgelopen periode. Uiteraard heb ik gelezen, alhoewel me dat met name in het begin niet meeviel. De concentratie was, om bekende redenen, ver te zoeken. Gelukkig kan ik wel stellen dat ik uiteindelijk ontspanning vond, kon vluchten in onderstaande boeken. Even weg van het NU. Lezen bleek wederom een troostende werking te hebben.
Vroeg in het jaar las ik Fierce Attachments (Verstrengeld) van Gornick. Beklemmend mooi en goed geschreven moeder-dochter memoires. Daarna wilde ik meer en las ik ook Een vrouw apart en de stad. Een boek over/ode aan het leven (in de stad) én de stad!

Mooi uitgegeven Penguin-pocket. Op het omslag zie je een raam met uitzicht op het Chrysler-gebouw in New York – het uitzicht van hoofdpersoon Lucy vanuit haar ziekenhuisbed. Op een dag komt haar moeder, die ze jaren niet heeft gezien en met wie ze een slechte band heeft, op bezoek. Dit bezoek maakt veel los

Vanuit het heden opgepakt en neergezet worden in de zestiende eeuw. Ik dacht: niets voor mij. En toch: ik ben er geweest, heb er gewoond, gelopen, geslapen, gegeten, heb de geuren opgesnoven en rouw aan den lijve ondervonden. Heel knap hoe deze auteur de sfeer van vervlogen tijden kan oproepen en vasthouden. Deze roman is gebaseerd op het leven van (de familie van) William Shakespeare, en met name dat van zijn vrouw en kinderen, waarvan er eentje op jonge leeftijd sterft. Verdriet en rouw worden op een bijna ondraaglijke manier pagina na pagina beschreven. Zoiets verdrietigs zo echt te voelen was voor mij een unieke ervaring. Shakespeare verwerkte het verdriet om de dood van zijn kind in wat een van de bekendste theaterstukken ter wereld zou worden.

Ik had nog nooit iets van Elif Shafak gelezen, maar nu ik 10 minuten 38 seconden in deze vreemde wereld uit heb wil ik meer van haar.
Tequila Leila wordt voor dood achtergelaten op een vuilnisbelt in Istanbul. Haar hart is gestopt met kloppen, maar haar geest werkt nog 10 minuten en 38 seconden door. Elke minuut brengt een nieuwe herinnering naar boven en als lezer word je meegenomen op een reis door haar bewogen leven. Soms grappig, soms schrijnend, maar altijd vol levenslust. Deze roman is een prachtige ode aan vriendschapsbanden die soms sterker zijn dan familiebanden. En het is een portret van een vrouw die haar eigen keuzes maakt en haar leven neemt zoals het komt.

Deze roman is door Vrij Nederland uitgeroepen tot thriller van het jaar 2020. Strikt genomen is het geen thriller, maar een roman over een dysfunctioneel gezin (vader, moeder, dochter, zoon), in een Vinex-wijk, in een huis met vier kamers: ‘Die van mij, die van mijn broertje Gilles, die van mijn ouders en die van de kadavers.’ Vader is een sadistische man die dol is op de jacht. Moeder is murw geslagen en onderdanig. Een ‘Amoebe’ volgens haar tienjarige dochter, de verteller van het verhaal. Haar broertje Gilles, van wie ze zielsveel houdt, brengt met zijn lach en zijn stralende ogen een beetje licht in haar leven. Op een dag zijn Gilles en zijn zus getuige van een gruwelijk ongeluk. Gilles trekt zich in zichzelf terug en begint steeds meer op zijn vader te lijken, waardoor al het licht uit haar bestaan dreigt te verdwijnen. Ze wil haar lachende broertje terug. Koste wat het kost. ‘Ik zal in dit leven geen prooi zijn.’
Wat het boek voor mij zo eng maakt: het is echt. Het is net ‘Het echte leven’. Lees dit boek.

Wat een heerlijk boek is dit! Een soort Poolse Agatha Christie met een vleugje Naomi Klein. Hoofdpersonage is de ietwat aparte Janina, die alleen in een piepklein bergdorp woont. Zij houdt van de natuur, astrologie en het vertalen van William Blake. Als er leden van de plaatselijke jachtvereniging worden vermoord raakt Janina verstrikt in het moordonderzoek. Een genot om te lezen!

Dat ik deze roman heb gelezen heb ik te danken aan het coronavirus. In de tweede helft van maart leefde ik als een topsporter: vroeg op, naar de winkel, gezond eten en vroeg naar bed. Op een avond was ik door mijn boeken heen. Ik keek naar de stapel ‘deze boeken ga ik toch niet meer lezen’ en koos Stad van meisjes. Het werd een korte nacht omdat ik niet wilde stoppen met lezen. Wat een heerlijke roman! We schrijven het jaar 1940. De negentienjarige Vivian Morris heeft het eerste jaar van de universiteit niet gehaald en haar ouders besluiten om haar naar haar tante in New York te sturen. Haar tante runt in Manhattan een roemrucht maar vervallen theater: het Lily Playhouse. Vivian voelt zich meteen thuis in de extravagante en onconventionele wereld van het theater. Lekker ontspannen lezen en even wegduiken in een andere wereld. Het perfecte zomerboek.

Trouwe lezers van onze nieuwsbrief zullen opgemerkt hebben dat ik een zwak heb voor het thrillers. Er mag soms zelfs een vleugje horror bij, maar dan alleen als het om een boek van Stephen King gaat. Of van Thomas Olde Heuvelt. De jonge Thomas Olde Heuvelt heeft een volstrekt eigen stem: verfrissend en origineel. In Echo raken twee jonge klimmers in de ban van een berg en krijgen een ongeluk. De ene sterft, de andere wordt wakker in het ziekenhuis en kan zich niets herinneren. Zijn gezicht is onherstelbaar verminkt en zit onder een dik verband. Al snel wordt duidelijk dat er meer met hem aan de hand is…
Olde Heuvelt schrijft in de traditie van grootmeester Stephen King: de horror sijpelt heel langzaam het verhaal in en pakt de lezer bij de lurven. Heerlijk griezelig! Nu verkrijgbaar in een geweldig vormgegeven midprice.

Met haar memoires, die in grote mate zijn opgedragen aan New York, komt Gornick in de buurt van hoe in de jaren zestig en zeventig Jane Jacobs, een feministische stadsactiviste, sprak over het leven op de straat in diezelfde stad. Bij beiden staat de gedeelde liefde voor het alledaagse leven in de rumoerige stad op prachtige wijze centraal. Waar Jacobs’ The Death and Life of Great American Cities (1961) geschreven is als kritiek op de verregaande ‘modernisering’ van de stad, waarmee de straat in al haar levendigheid zou gaan verdwijnen, is Gornicks boek een hedendaagse ode aan dit stadsleven. ‘De straat blijft in beweging en daar moet je wel van houden. Je moet de melodie van het ritme ontdekken, het verhaal uit de beweging lichten, begrijpen en niet betreuren dat de ontwikkeling van de plot makkelijk ontspoort, maar altijd door blijft gaan.’ Het toont hoe het leven van deze vrouw bijzonder modern is, juist door de hoeveelheid tegenstellingen die het leven in de stad naar voren brengt. De memoires van Vivian Gornick zijn een genot om te lezen.

Wat een geweldig, intrigerend en enorm spannend boek. De Nederlandse NRC-journalist is al vele malen geroemd om dit werk, maar dat weerhoudt mij niet om daar wat lof aan toe te voegen. Voor wie het nog niet heeft gelezen: dit is het verhaal van Laura H., het kalifaatmeisje uit Zoetermeer, dat in juli 2016 vanuit IS-gebied terugkeerde naar Nederland. Thomas Rueb gaat op zoek naar het hele verhaal. Wie is Laura? Wat maakte ze mee? Wat gebeurde er toen ze terugkwam? Waarom kwam ze terug? Zijn eigen journalistieke enthousiasme spat van de pagina’s en levert een fantastisch, genuanceerd narratief op waarin alle facetten naar voren komen die speelden rondom Laura, Nederland, en de gevreesde IS. Het is een bijzonder persoonlijk verslag dat raakt aan grotere thema’s.

Dan heb ik ook nog een titel die ik graag wíl gaan lezen en dat is het eerste boek van de trilogie over Thomas Cromwell (1485-1540) van de Britse Hilary Mantel, waarvan recentelijk het derde deel is uitgekomen. Na Wolf Hall en Het boek Henry is er nu De spiegel & het licht, waar ik ontzettend veel goeds over hoor, hoe inlevend het wel niet is, hoe ver het ook van onze eigen tijd af staat. Kortom, het lijkt mij een perfecte combinatie van geschiedenis en een fantastisch, meeslepend verhaal. En ik heb meteen een hele trilogie om naar uit te kijken.

Leugenaar is voor mij het perfecte zomerboek, al las ik het in de winter. Het is spannend, het leest als een trein, de maatschappij staat op het schavot, je danst bij een filosofisch vagevuur, de taal is sprankelend en waanzinnig en dat alles overspoeld met een sardonische grijns van jewelste van de schrijver (althans, dat vermoed ik). Een jong onopvallend gefrustreerd meisje liegt over een poging tot verkrachting, maar dit is geen #metoo-boek. Het stelt vragen over de waarheid, status en identiteit.

Cindy Hoetmer noemt zichzelf mislukt in het leven en schrijft er korte stukjes over. Ze is erg grappig en vermakelijk! Fijn om even over haar schouder een kijkje te nemen in de bruine kroegen van Amsterdam.

Harpie is een charmant boek uitgegeven in een charmant formaat. Net even wat kleiner dan gebruikelijk voor een roman. Harpie is ook inhoudelijk ongewoon en opvallend, rauw, niet perfect, maar het blijft me zodanig bij dat de kans groot is dat als ik ooit een huisdier zou hebben, ik het Harpie zal noemen. Het type lezer dat dit boek vraagt? Open en zoekend.

Er is niemand zoals Vivian Gornick en ook haar laatste boek is weer een streling voor de geest. Na het lezen van dit boek heb je een hele lijst boeken die je wilt gaan lezen of herlezen. Briljant hoe ze schrijft over boeken die ik vaak zelf niet gelezen heb. Toch boeit het van het begin tot eind. Uiteraard komt er ook weer veel langs van haar eigen leven, heerlijk! Ze blijft mij verbazen met haar scherpzinnige geest en haar sprankelende luchtige manier van schrijven.

Een boeiende biografie over het leven en werk van Simone de Beauvoir. Wat een vrouw! Wat een leven! In één moeite stroomde ik door naar De Beauvoirs essay ‘Pleidooi voor een moraal der dubbelzinnigheid’, dat een stuk pittiger is dan de vloeiende biografie van Kirkpatrick. Het essay is van 1947 en nog steeds een aanrader, wel even doorzetten voor de niet-onderlegde filosoof. De biografie is dus ook een aanrader en zal zeker zorgen voor het (her)lezen van De Beauvoirs fantastische werk.

Misschien wel het perfecte boek voor nu. In heldere taal zoom je uit en in op wat onze planeet heeft gevormd. Het zet de mens op haar plaats en doet je eens te meer beseffen hoe alles, maar dan ook echt alles, met elkaar samenhangt en niets op zichzelf staat. Ofwel: hoe wetenschap tegelijk troost biedt en hoopvol stemt.

Ook het artikel gelezen op OneWorld.nl over de oorzaak van virusuitbraken? Dit boek helpt je bijdragen aan het voorkomen van een volgende pandemie en een leefbare planeet. Een boek vol feiten en cijfers. Niet droog en saai, maar levendig (schokkend) en vanuit een bemoedigend toekomstperspectief.

Het is flauw, maar ik kan niet anders zeggen: een mythisch boek met adembenemende illustraties. De Noorse mythen spreken hierdoor misschien wel meer dan ooit tot de verbeelding. Om voor te lezen of gewoon helemaal voor jezelf.

Alweer een tijd geleden verschenen, maar nog steeds actueel. Nu we collectief verplicht zijn na te denken over hoe een toekomstige economie eruit moet gaan zien, welke bedrijven steun verdienen en welke niet, denk ik dat Donuteconomie daarbij een belangrijk handvat kan zijn: hoe hebben we de economie ingericht en wat kunnen we daar positief aan veranderen? Geen enkel huisje is daarbij heilig; sterker nog, juist de zaken die ik op de middelbare school bij economie langs had zien komen (de groeicurve van het bbp, de Kuznetscurve voor ongelijkheid, het marktevenwicht van vraag en aanbod en de homo economicus) worden door Raworth overtuigend ten grave gedragen. Haar alternatieve model, de donuteconomie, komt als je het voor het eerst hoort misschien wat kolderiek over, maar juist het sterke beeld en de duidelijke inhoud zorgen ervoor dat ik dit boek nooit meer zal vergeten. Een absolute must-read om een beter begrip te krijgen van onze economie en om de transitie naar een circulaire systeemeconomie te beginnen. Ook is het boek een inspirerende aansporing om politieke verandering in gang te zetten. Niet voor niets is economie volgens Raworth ‘de moedertaal van de politiek’.

Toen ik dit boek uit had, wist ik niet goed hoe goed ik het vond. Was die ene dag uit het leven van Henk van Doorn, een zesenvijftigjarige ic-verpleegkundige, niet wat vol? Waren de gebeurtenissen niet ietwat ongeloofwaardig? Na een leesclubbespreking en enkele weken waarin het verhaal af en toe resoneerde, was ik toch wel overtuigd van de levensomarming die ik in het verhaal las. Geen levenslust, maar levensdrift. Over hoe een aanvankelijk simpele dag een heel leven bevat en omgekeerd, over hoe een heel leven door een simpele dag wezenlijk anders kan worden. En dan was er ook nog een hond. Een krachtig, simpel en eerlijk boek en een terechte winnaar van de Libris Literatuur Prijs!

Aan het begin van deze zomer is De wilde stilte, het vervolg op Het zoutpad, verschenen. In Het zoutpad werd ik vanaf de eerste pagina meegenomen in een indrukwekkend verhaal met een (uiteindelijk) hoopvolle boodschap van veerkracht. De schrijfstijl was sterk en zorgde ervoor dat ik af en toe het gevoel had dat ik zelf meewandelde op de lange tocht langs de Britse kust die Winn en haar zieke man Moth ondernamen. Ik hoop dat ook in De wilde stilte de droge humor, de bijzondere ontmoetingen en de prachtige natuurbeschrijvingen weer van hetzelfde of zelfs van een hoger niveau zijn.

Achterland is een werkelijk fantastisch boek, waarin twee verhaallijnen rustig naast elkaar worden uitgerold, om elkaar uiteindelijk op een geniale manier te kruisen. Arizona, 1893. Nora wacht op de terugkeer van haar man die op zoek is naar water. Het is heet en het land gortdroog. Haar zoons komen niet thuis na een uit de hand gelopen ruzie en haar jongste, Toby, durft niet naar buiten omdat daar volgens hem een monster rondsluipt. Nora kan geen kant op, ze is ongedurig en opstandig, maar wil ook ten koste van alles haar gezin bij elkaar houden. En dan is er het verhaal van Lurie, bandeloze Lurie, die zich aansluit bij het kamelenlegioen dat door het Westen trekt. Deze lijn is gebaseerd op het verhaal van het United States Camel Corps, dat echt heeft bestaan.
Beide verhalen hebben hun eigen stem, hun eigen tempo en dynamiek. Wat ze gemeen hebben is de heerlijk ronkende stijl van Obreht, die je met lange zinnen, geweldige dialogen en prachtige vergelijkingen door het boek jaagt. En nooit geweten dat kamelen zulke geniale dieren zijn!

Vesta Gul verhuist na de dood van haar man in de hoop een nieuwe start te maken en neemt een hond. Op een van hun wandelingen vindt ze een briefje: ‘Haar naam was Magda. Niemand zal ooit weten wie haar heeft vermoord. Ik was het niet. Hier is haar lichaam.’ Vesta raakt totaal geobsedeerd door dit bericht en gaat op onderzoek uit. Wie was die Magda en waar is haar lichaam gebleven? Moet ze naar de politie of wilde de dader juist dat precies zij het briefje zou vinden? Langzaam raakt Vesta verstrikt in haar eigen gedachten en motieven en de lezer met haar. Geniaal, heel erg geestig en duister tegelijk. En nu wil ik een hond.

Danny en Maeve groeien op in het Hollandse huis, dat hun vader, Cyril Conroy kocht om zijn vrouw te verrassen. Elna Conroy is er van meet af aan doodongelukkig en neemt de benen. Uiteindelijk hertrouwt de vader met de veel jongere Andrea, die – zo blijkt al snel – het alleen om het huis te doen is. Direct na het plotse overlijden van Cyril zet zij als een gemene stiefmoeder betaamt de twee kinderen het huis uit en zorgt ervoor dat ze geen cent te zien krijgen van het familiekapitaal. Uitstekende ingrediënten voor een bozig sprookje. Maar het is meer dan dat. Het Hollandse huis is een boek dat je doet vergeten wat er om je heen gebeurt, het doet je zelfs vergeten dat je een bóék aan het lezen bent. Ik vergat dat er ergens iemand geweest was die achter een bureau had zitten tikken, die uit het raam had gestaard en had nagedacht over een nieuwe karaktereigenschap, een grappig detail of een onverwachte wending. Ik leverde me volledig uit aan het verhaal, niet aan de schríjver, maar aan de personages, aan Danny, de niet al te betrouwbare verteller. Uren zat ik op de achterbank bij Maeve en Danny als ze weer eens voor het Hollandse huis geparkeerd stonden en naar het huis van hun jeugd staarden, dagen maakte ik me zorgen om de gezondheid van Maeve, hoopte ik op een levensteken van Elna. Patchett spint je in in deze fijnzinnige, psychologische roman waarin verlangen en verleden over elkaar buitelen.  Heerlijk.

Vanaf de eerste bladzijde dwaal je rond in Stratford-upon-Avon – inderdaad: de geboorteplaats van Shakespeare. Moeiteloos neemt O’Farrell je mee in zijn leven, zijn gezin, het noodlot dat hem treft en dat hem aan zal zetten tot het schrijven van een van de beroemdste toneelstukken aller tijden: Hamlet. Het is meeslepend en hartverscheurend, type keukenmeidenroman, maar dan wel eentje uit de eredivisie.

Wij zijn een zomertip. Of eigenlijk een hele-jaar-door-tip. Wij willen hier graag een warm pleidooi houden voor dit bijzondere boek dat het verhaal vertelt van de woongroep Klank en Liefde na de dood van Elisabeth, het oudste lid. Iedereen komt aan het woord – de boterham in de gevangeniscel, de sapcentrifuge, de buren en ook het verhaal zelf. Klinkt dit misschien wat zweverig? Vertrouw maar op ons, en op Gerda Blees die de regie houdt en de lezer behoedzaam naar het einde loodst. Genomineerd voor het Gouden Lettervriendenleeslint 2020.

Iedereen die piept dat ie zo graag wil reizen zou ik Stedevaart van Jan Brokken in de handen willen drukken, omdat Brokken je meeneemt langs bijzondere steden en hun – soms – verborgen verhalen vertelt. Hij laat je reizen in je hoofd. Dan Richards doet iets soortgelijks, maar hij neemt je niet mee naar architectonische hoogtepunten of bijzondere musea, nee, hij reisde juist af naar onherbergzame oorden waar nog net een hutje onderdak biedt aan de afgedwaalde reiziger. Hij gaat op zoek naar de sæluhús op IJsland (een soort trekkershutten, waar het flink kan spoken), probeert in de voetsporen te treden van Jack Kerouac en Denis Johnson (van wie jullie ook De naam van de wereld moeten lezen!), reist af naar Mars, Japan, Frankrijk, Zwitserland, Schotland. Door alle natte sokken en honger en ontberingen wordt zelfs het armzaligste schuurtje een kasteel, een redder in nood. Lang leve de schuurtjes.
Nou niet allemaal straks die routes gaan nareizen, mensen! Gewoon lezen, in je eigen schuurtje.

En toen kwam er ineens een vierde deel van de Hongerspelen! Ik heb de eerste drie delen nog snel even herlezen en daarna dus dit nieuwe deel. Het is eigenlijk het verhaal over wat er vooraf ging aan de Hongerspelen.

Toevallig las ik een paar boeken achter elkaar over de Tweede Wereldoorlog. Dit was de laatste in de rij. Het is een verzameling dagboekfragmenten van kinderen die in de Tweede Wereldoorlog hebben meegemaakt, die ondergedoken zaten, of naar een kamp moesten. Ik vond het bijzonder om te lezen hoe zij alles beleefd hebben. En er zitten heel leuke tekeningetjes in!

Dit is een hervertelling van de mythe van de Minotaurus. Heel spannend en mooi gedaan!

Ik heb het nog niet uit, maar mijn moeder en mijn zus vonden het allebei heel leuk en het begint meteen goed. Bij een schipbreuk wordt er een baby’tje gered dat in een cellokist drijft. Ze wordt geadopteerd omdat iedereen denkt dat ze wees is, maar Sophie gelooft dat haar moeder nog leeft. Als ze oud genoeg is, gaat ze naar haar op zoek in Parijs. Daar beleeft ze spannende avonturen met kinderen die op de daken wonen. Ik ga snel verder lezen!

Al een tijdje lees ik voor het slapen zelf. Maar toen de scholen dichtgingen, moest ik zo veel zelf doen dat ik wel weer voorgelezen wilde worden. Het sleutelkruid hadden we al veel vaker gelezen, maar het blijft fijn. Koning Mansolein is oud en zijn hart tikt onregelmatig, dus moet de wonderdokter op zoek naar sleutelkruid om het hart van de koning weer op te winden. Hij stuurt alle dieren die hij onderweg tegenkomt naar het paleis om hun mooiste verhalen te vertellen zodat het hart van de koning elke dag minstens één keer goed klopt. En nu maar hopen dat de wonderdokter op tijd terug is…