midprice paperbackVolledig herziene midprice paperback van de klassierker Over de democratie in Amerika van Alexis de Tocqueville. Deze klassieker werd door de Volkskrant gekozen tot beste boek van het jaar 2011.Alexis de Tocqueville (1805-1859) behoort tot de grootste politieke filosofen aller tijden. Hij staat bekend als theoreticus van de democratie en vroege criticus van de moderne massacultuur. Zijn magnum opus Over de democratie in Amerika is gebaseerd op een grote rondreis die Tocqueville maakte in 1831-1832. In de Nieuwe Wereld trof hij een samenleving aan die, meer dan de Europese, gelijkheid en individuele vrijheid met elkaar wist te combineren.Tocqueville heeft een scherp oog voor zowel de sterke punten als de gevaren van de democratie: 'Ik heb in Amerika een beeld gezocht van de democratie zelf, ik heb haar willen leren kennen, al was het maar om althans te weten wat wij van haar moesten verwachten of vrezen.''Een beter boek over democratie is er niet.'- Andreas Kinneging in de nabeschouwing'Een monumentaal werk dat niets van zijn actualiteit verloren heeft.'- Marc Hooghe in De Standaard'Het werk van Alexis de Tocqueville over de democratie in de jonge Verenigde Staten, die hij in de jaren 1830 had bezocht, is van duurzamer gehalte gebleken dan alle werken van Karl Marx.'- J.L. Heldring in NRC Handelsblad'Hulde aan uitgever Lemniscaat, aan de vertalers Hessel Daalder en Steven Van Luchene, en aan Andreas Kinneging voor de tekstbezorging en het sublieme nawoord, plus als extra voorziening de leeslinten, voetnoten en tekstvarianten achterin. [...] Ach, je kunt wel blijven citeren. Koop dat boek en denk zelf.'- Martin Sommer in de Volkskrant *****

Aristoteles' Politica is een sleuteltekst in de geschiedenis van het westerse politieke denken, zowel van de politieke theorie als van de politieke praktijk. Het is een fundamenteel werk over de organisatie van het staatkundige verband en de plaats van de burger daarin. Aristoteles baseert zijn beschouwingen op uitvoerig onderzoek naar bestaande staatsinrichtingen, en formuleert op basis hiervan zijn scherpe kritiek op Plato's beide utopieën in Staat en Wetten.In de Politica geeft Aristoteles ook in het verlengde van het onderzoek een schets van wat in zijn ogen het beste staatkundige verband is en hoe de opvoeding de burger dient voor te bereiden op zijn rol in de gemeenschap. De beste staat is een onafhankelijke, van beperkte omvang, die een zekere welvaart kent als basis voor het uiteindelijke doel, het goede en gelukkige leven dat op deugd is gebaseerd.De mens is een 'politiek dier', en van nature ontplooit de burger zich optimaal in de 'polis'. In de Politica behandelt Aristoteles de politieke en ethische kwesties die nog steeds een belangrijke rol spelen in de discussie en de gedachten over de beste staatsvorm: de verantwoordelijkheid van de macht, het doel van de staat, de rol van het onderwijs, de vorming van de burger, de criteria en de aard van het burgerschap, de verhouding tussen volksvergadering en de uitvoerende en rechtsprekende machten.De invloed van de Politica op de Europese cultuur begint in de middeleeuwen, wanneer het werk in het Latijn wordt vertaald. Van Thomas van Aquino tot Marx is het boek zorvuldig bestudeerd. Deze eerste Nederlandse vertaling kan nu met vrucht in de lage landen gelezen worden.De Politica is het vijfde deel in de grote serie Aristoteles in Nederlandse vertaling.

In de laatste 150 jaar is onze gemiddelde levensverwachting meer dan verdubbeld. Veel is al gezegd over de economische, biologische en medische gevolgen daarvan. Maar wat betekent ouder worden eigenlijk? Is het de laatste reis naar de dood of een diep en intens ervaren afsluiting van het leven? Is het een kwestie van vooral proberen ?jong te blijven? of heeft de ouderdom zijn eigen onvervreemdbare kwaliteiten?

Schoonheid Roger Scruton Samenvatting Van landschappen tot lichamen en van symfonieën tot de sterrenhemel, schoonheid heeft de mens altijd aangetrokken en in verwarring gebracht. Volgens Plato is schoonheid de stimulans voor het verlangen naar een hogere wereld. Schoonheid kan echter ook gevaarlijk zijn, zoals de schoonheid van Carmen, verontrustend zoals de schoonheid van Michelangelo's David of zelfs immoreel wanneer Salomé in het gelijknamige muziekdrama van Richard Strauss de levenloze mond van Johannes de Doper kust.Maar wat verstaan we precies onder 'schoonheid', en welke plaats zou ze in ons leven moeten innemen? In dit levendige en prikkelende boek betoogt Roger Scruton dat schoonheid in alle opzichten net zo belangrijk is als Plato dacht, en in geen geval mag worden afgedaan als slechts een subjectief gevoel. Integendeel, schoonheid is fundamenteel voor een goed leven en zonder een gemeenschappelijke waardering van schoonheid zal onze wereld ophouden een thuis te zijn voor de menselijke soort.

Hans Achterhuis ontmaskert de ideologie van het neoliberalisme tegen de achtergrond van de kredietcrisis. Het neoliberalisme blijkt net zo utopisch als het communisme. Het neoliberale manifest Atlas Shrugged, is na de Bijbel in de VS het best verkopende boek.Op het hoogtepunt van de kredietcrisis gaf voormalig topbankier Alan Greenspan publiekelijk toe dat er kennelijk 'een fout' zat in zijn diepe overtuiging dat vrije markten geen behoefte zouden hebben aan regulering. De man die achttien jaar lang op monetair gebied de belangrijkste figuur ter wereld was geweest, toonde zich 'zeer bedroefd' over de ontdekking dat het neo - liberalisme tekort schoot.Deze spijtbetuiging van Greenspan vormt de achtergrond van een scherp getoonzet essay van Hans Achterhuis. Voor Greenspan was de vrije markt niet alleen een ideologische overtuiging, maar ook een regelrechte utopie. Zij hield een belofte in die hij ontleende aan zijn belangrijkste leermeesteres in maatschappelijk-filosofische kwesties: de schrijfster Ayn Rand. Haar utopische romans waren onder het Amerikaanse publiek - volgens een enquête van de Times - na de Bijbel de invloedrijkste boeken van de twintigste eeuw.Achterhuis onderzoekt de vrije-marktutopie van Ayn Rand in lijn met zijn eerdere publicaties over utopieën. Hij situeert deze utopie in het bredere historische verband van de opkomst van de markteconomie. De markt, die in traditionele economieën werd begrensd en ingebed in religieuze en maatschappelijke structuren, kreeg een zelfstandige en belangrijke rol in de opkomende moderne kapitalistische economie. Dit culmineerde in het neoliberalisme van Rand en Friedman dat, zoals dat gaat met alle utopieën, is uitgedraaid op een debacle.Winnaar van de Socrates Wisselbeker voor beste filosofie boek van het jaar 2010'Overtuigend. In De utopie van de vrije markt geeft Achterhuis opnieuw blijk van een ongekende gretigheid.'-- Pieter Klok in de Volkskrant *****'Het beste non-fictieboek van 2010'-- Carel Peeters in Vrij Nederland'Van een angstaanjagend niveau'-- Wim Brands tijdens VPRO Boeken.

Vertaald door Andries VisserEindredactie van dit deel: Frits Florin, Karl Verstrynge'Vrees en beven' gaat over geloof. Met zijn pseudoniem Johannes de silentio (Johannes 'van' of 'vanuit de stilte') voert Søren Kierkegaard een dichterlijk denker ten tonele, die tracht door te dringen in de wereld van het geloof. Er over nadenkend hoe het toch komt dat zijn tijdgenoten daar zo snel mee klaar zijn, komt 'de silentio' tot de conclusie dat ze het zicht op wat geloven eigenlijk is, totaal zijn kwijtgeraakt. De stilte en het zwijgen, het niet kunnen spreken, je niet verstaanbaar kunnen maken, spelen in 'Vrees en beven' een grote rol. De onzegbaarheid van het wezenlijke en de onkenbaarheid van het menselijk innerlijk zijn steeds terugkerende thema's. Met een bonte verzameling verhalen tracht de silentio licht te werpen op de hoofdfiguur: Abraham, die bereid is zijn zoon te offeren. Na zijn lezers eerst in de juiste 'stemming' te hebben gebracht, behandelt hij een aantal cruciale vragen: - Hebben ethische wetten altijd het laatste woord? - Kan iemand zich voor zijn daden beroepen op een opdracht van God? - Zijn er zaken waarover je niet kunt spreken?Kierkegaard voorspelt in zijn dagboek: "Als ik eenmaal dood ben, zal alleen 'Vrees en beven' al genoeg zijn voor een onsterfelijke naam als schrijver. Men zal het blijven lezen en het zal vertaald worden in andere talen. Men zal bijna huiveren voor de vreselijke pathos die in het boek ligt." Hij kreeg geen ongelijk. 'Vrees en beven' is een boek waarin je niet gauw raakt uitgelezen.

Slechts weinig teksten hebben de moderne filosofie zo ingrijpend veranderd als Kants Kritiek van de zuivere rede (1781). In dit geniale werk reageert Kant op de dramatische botsing tussen de rationalistische metafysica van zijn tijd en het nieuwe newtoniaanse wereldbeeld. Hij doorbrak de impasse tussen beide kampen door aan te tonen dat de principes die ons denken voortbrengt slechts geschikt zijn als grondslag van natuurwetenschappelijke kennis. Daarmee bepaalt Kant in algemene zin wat de grenzen zjin van wat de menselijke rede vermag. Sindsdien staat een groot deel van de filosofie in het teken van pogingen om Kant beter te begrijpen, te overwinnen of te weerleggen.

Big History is de eerste Nederlandstalige lesmethode voor het nieuwe schoolvak Big History. Dit vak behandelt 13,8 miljard jaar geschiedenis in één schooljaar: het begint met de oerknal en het eindigt in het hier en nu. Big History is het eerste schoolvak dat de leerlingen leert interdisciplinair te denken en vakken te verbinden die in het traditionele curriculum los van elkaar staan. Het hoofddoel van Big History is een oriëntatie en voorbereiding op de wetenschappen, verhoging van de algemene kennis en Bildung. Het is een prachtige invulling van het vak Wetenschapsoriëntatie, dat op steeds meer scholen wordt gegeven. Daarnaast is het zeer geschikt voor het HBO. Uitgaande van acht zogeheten drempels van toenemende complexiteit maken de leerlingen kennis met diverse wetenschappelijke theorieën en disciplines. Eerst worden de oerknal, het oplichten van de sterren, de vorming van chemische elementen en ons zonnestelsel en planeet Aarde behandeld. Hierbij komen de bètavakken aan de orde, maar ook filosofie en wetenschapsgeschiedenis. Daarna volgen leven, collectief leren, landbouw en expansie en tot slot de moderne revolutie en de toekomst. Leerlingen leren de belangrijkste concepten uit de geologie, biologie en geschiedenis, maar ook psychologie, filosofie, economie en cultuurwetenschappen komen aan bod. Maak nu kennis met dit nieuwe, uitdagende schoolvak.

De antichrist behoort tot de geschriften die in 1888, in Nietzsches allerlaatste productieve periode, tot stand komen. Vuriger, furieuzer aanklacht tegen zijn tijdgenoten heeft hij niet geschreven. Aan de hand van een koelbloedige ontleding van de fundamenten waarop het christendom en het instituut Kerk berusten, wordt de decadentie van de moderne, Europese cultuur aangetoond. Nietzsche stelt het christelijk geloof aansprakelijk voor de ondergang van de antieke wereld en voor de decadentie in het algemeen, gefundeerd als het is op ressentiment, legenachtigheid, tegennatuurlijkheid en verachting van de seksualiteit. Nietzsche reserveerde zijn vernietigendste banblliksems voor deze 'nog altijd onovertroffen vorm van dodelijke vijandschap tegen de realiteit'. Met de afronding in september 1888 van De antichrist, het eerste (en enige) boek van zijn voorgenomen project 'Herwaardering van alle waarden', brak Nietzsche naar zijn zeggen de geschiedenis in tweeën - voor hem, na hem - en begon een nieuwe tijdrekening, met 1888 als jaar één. Desondanks heeft het boek, onder meer door die paar bijna tedere zinsneden over de oorspronkelijke 'christelijke praktijk', vele lezers juist in hun geloof gesterkt.

25 eeuwen Westerse filosofie behandelt de filosofie van de antieken, Middeleeuwen, Renaissance, zeventiende en achttiende eeuw, de negentiende eeuw en de hedendaagse wijsbegeerte. Elke historische periode is voorzien van een inleiding. Hierin worden de besproken filosofen in hun context geplaatst. Aan de hand van oorspronkelijke wijsgerige teksten, vertaald in het Nederlands, en korte toelichtende introducties maakt de lezer op grondige wijze kennis met de belangrijkste filosofische stromingen in de westerse cultuur. Daarbij staan meer dan vijftig invloedrijke denkers en hun denken centraal. De rijkdom aan oorspronkelijke wijsgerige teksten maakt dit boek tot zowel een unieke bloemlezing als een overzichtelijke geschiedenis van de westerse filosofie.

Er zijn dagen dat ik alleen maar naar de inhoudsopgave van De filosofie van het alsof hoef te kijken om er weer tegen te kunnen. Dit is nou echt een 'vrolijke wetenschap'. (Connie Palmen) Van dit markante werk - inmiddels bijna een cultboek - is onlangs een secure en deskundige vertaling verschenen. (Hans Driessen, de Volkskrant, 5 sterren) Eindelijk vertaald. Een van de meest intrigerende titels uit de geschiedenis van de filosofie lijkt te behoren bij een van de minst gelezen boeken van wijsgerige faam. Aan de raadselachtige klank van De filosofie van het alsof, de titel waaronder Hans Vaihinger in 1911 zijn hoofdwerk publiceerde, kun je je maar moeilijk onttrekken. Toch is het boek al decennia lang in het Duits niet meer verkrijgbaar. Dat is spijtig, want Vaihinger werpt aan de hand van tal van voorbeelden en op een originele manier een centrale filosofische vraag op: is het denken wel in de eerste plaats uit op overeenstemming met de werkelijkheid? Staan, met andere woorden, onze ideeën wel in een één-op-één relatie met de wereld? (Ger Groot, NRC, 4 sterren) Vaihingers meesterwerk De filosofie van het alsof was al bijna vergeten, maar is nu gelukkig naar het Nederlands vertaald. Het is een indrukwekkend, los gecomponeerd, intrigerend meesterwerk, prettig vertaald door John van der Stokker en fraai uitgegeven door Uitgeverij IJzer. (Erno Eskens, Internationale School voor Wijsbegeerte) De Duitse filosoof Hans Vaihinger (1852-1933) werd geboren in een godsdienstig milieu in Nehren in de buurt van Tübingen. Hoewel hij al op jonge leeftijd afstand begon te nemen van zijn christelijke opvoeding, ging hij toch theologie studeren aan de universiteit van Tübingen, om later over te stappen naar filosofie. Vaihinger wilde graag zijn temperament volgen en een 'man van de daad' zijn, maar zijn extreme bijziendheid noopte hem tot terughoudendheid en passiviteit. Noodgedwongen legde hij zich toe op intellectuele bezigheden. Vanaf 1884 was Vaihinger professor filosofie in Halle, maar zijn afnemend gezichtsvermogen dwong hem in 1906 zijn taak neer te leggen. Hij wijdde zich vervolgens volledig aan het afronden van zijn belangrijkste werk, Die Philosophie des Als Ob (Berlijn, 1911), waar hij al in 1876 aan begonnen was. Er verschenen vele drukken van. Vaihinger vergaarde ook roem als volgeling en kenner van Kant en was oprichter van het tijdschrift Kantstudien (1896) en van het Kant-Gesellschaft (1904). In de jaren tien en twintig van de vorige eeuw correspondeerde Vaihinger ook regelmatig met de natuurkundige Albert Einstein, wiens beeld van de objectieve werkelijkheid - of de afwezigheid ervan - raakvlakken vertoont met die van de filosoof. Vaihinger gaf zijn magnum opus de naam De filosofie van het alsof, omdat deze titel het best uitdrukte wat hij wilde zeggen: dat het alsof, de schijn, het bewuste-onjuiste, kortom: de fictie, een enorme rol speelt in de wetenschap, de filosofie en het leven. In het boek laat hij een reeks van methoden de revue passeren waarin opzettelijk wordt gewerkt met bewust-onjuiste voorstellingen of oordelen. Zijn doel is het geheim erachter bloot te leggen en een theorie, oftewel een anatomie en fysiologie, respectievelijk een biologie van het 'alsof' te geven. Want juist in deze gecompliceerde conjunctie 'alsof' wordt de fictie uitgedrukt. Toch is de 'radicale denker' Vaihinger allesbehalve een revo¬lutionair of iconoclast. Wat zijn filosofie laat zien is nu juist hoe in de geschiedenis van de mensheid op theoretisch, praktisch en religieus gebied vooruitgang is geboekt door zich te bedienen van de alsof-beschouwing - dus van ficties - en elke aanspraak op zekere, ware kennis te laten varen. Vandaar ook dat hij zijn filosofie afficheert als 'idealistisch positivisme' (of 'posi¬ti¬vistisch idealisme'), opdat de beide dingen waar het zijns inziens op aankomt in gelijke mate tot hun recht komen: feiten en idealen. Bestaat er zoiets als 'waarheid'? Is er een 'objectieve werkelijkheid'? Kunnen we zeggen dat we de dingen 'begrijpen' als we ze hebben benoemd of geclassificeerd? Wat is de betekenis van de mythen of van het begrip 'God'? Deze en talrijke andere vragen worden beantwoord in De filosofie van het alsof van de Duitse filosoof Hans Vaihinger (1852-1933). De filosofie van het alsof is een buitengewoon rijk en leerzaam boek, en onmisbaar voor iedereen die is geïnteresseerd in ideeëngeschiedenis, filosofie of wetenschap. Het is alweer ruim een eeuw geleden dat dit belangwekkende boek zijn eerste druk beleefde, maar de 'kritische methode' van Vaihinger heeft niets van haar scherpte en helderheid verloren en is ook vandaag nog heel goed toe te passen op allerlei begrippen en denkbeelden.

In Willen, het tweede deel van haar trilogie ‘Het leven van de geest, werpt Hannah Arendt een verrassend nieuw licht op de wil en de vrijheid. Bestaat er zoiets als een vrije wil? Zo ja, ben je dankzij deze bewegingsvrijheid in staat iets teweeg te brengen en zo het verloop van de geschiedenis te beïnvloeden? Wat je doet, zou je evengoed niet kunnen doen en wat er gebeurt, zou evengoed niet of op een andere manier kunnen gebeuren. Alleen is het volgens Arendt zeer de vraag of de wil voorafgaat aan het handelen. Deze aanname van vrijheid heeft tot gevolg dat de geschiedenis niet bepaald wordt door noodzaak, zoals de westerse filosofie altijd heeft gepretendeerd: wie iets wil verklaren of zoekt naar oorzaken en wetmatigheden, legt een noodzakelijke structuur bloot. In plaats van noodzaak, zo laat Arendt in navolging van bijvoorbeeld Nietzsche en Duns Scotus zien, is toeval het leidende principe. De contingentie is de prijs van vrijheid. Weinig filosofen hebben zich bereid getoond om deze prijs te betalen, vandaar dat Arendt haar licht opsteekt bij wat zij ‘mannen van de daad’ noemt, zoals de Founding Fathers, de grondleggers van de moderne Amerikaanse republiek, maar ook zij deinzen terug voor de afgrond van de vrijheid, voor het radicaal nieuwe begin. Samen met denken en oordelen vormt willen de mentale activiteiten die Arendt centraal stelt in ‘Het leven van de geest’, de trilogie waaraan zij tot op de laatste dag van haar leven werkte.

Onmisbaar voor iedereen die wil begrijpen wat een illiberale democratie is. Carl Schmitt schetst de negentiende-eeuwse wortels van het parlementarisme, ontstaan uit de geest van de verlichting en gekenmerkt door vertrouwen in de kracht van discussie en openbaarheid. In het tijdperk van de ‘massademocratie’ werkt dat overduidelijk niet meer. Schmitt schetst de opkomst van het marxisme, een leer die vertrouwt op het inzicht in de onontkoombare rationaliteit van de geschiedenis, en van theorieën die het gebruik van irrationeel geweld prediken. Hij betoogt dat het liberale vertrouwen in openheid en pluraliteit wezensvreemd is aan de gedachte van een homogene volkswil, die door de democratie verondersteld wordt. In 1933 maakte Schmitt een keuze die de onze niet kan zijn. Toch leveren deze essays tezamen de stukjes van een puzzel die ook na bijna honderd jaar nog niet gelegd is. ‘Lees Carl Schmitt vooral ook als u het niet met hem eens bent.’ – Arnon Grunberg ‘Een buitengewoon scherpzinnig en in feite zeer gemeen geschrift.’ – De Groene Amsterdammer Carl Schmitt (1888-1985) was zowel een scherpzinnig jurist als een hartstochtelijk polemist. Zijn omvangrijke oeuvre is een intellectuele verwerking van opkomst en ondergang van zowel de Weimarrepubliek als het Derde Rijk en de nieuwe wereldorde die na 1945 ontstond. In 2019 verscheen Schmitts klassieke werk Het begrip politiek in een nieuwe editie bij Boom/Parrèsia.

Elke dag worden we overstelpt met meningen, argumenten, standpunten. Velen onder ons doen zelf mee aan de opiniestrijd: in het café, aan de ontbijttafel of op sociale media. Wij proberen anderen te overtuigen, en anderen ons. Maar wat zijn de valkuilen van ons denken? Welke retorische trucjes gebruiken slimme overtuigers om indruk te maken? Welke argumenten klinken redelijk, maar zijn bij nader inzien kletspraat? Al sinds Aristoteles speuren filosofen naar denkfouten en drogredenen. Alleen zijn die oude lijstjes niet aangepast aan onze moderne tijd. Ze zijn aan herziening toe. In Alles wat in dit boek staat is waar (en andere denkfouten) leggen Maarten Boudry en Jeroen Hopster denkfouten bloot waaraan we ons allemaal weleens bezondigen. Dat levert verfrissende analyses en prikkelende inzichten op. En ook een reeks nieuwe concepten: van de wij-bak tot neusdrukken, van wafelijzermoraal tot het applausargument. Wie deze fijne selectie van denkfouten tot zich neemt, is een stuk beter gewapend in de moderne opinieoorlog. Maarten Boudry (1984) is wetenschapsfilosoof en is verbonden aan de UGent. Hij studeerde in New York en Wenen. Zijn spraakmakende opiniestukken verschenen in NRC Handelsblad, De Standaard, De Morgen, Filosofie Magazine, The New York Times (The Stone), Trouw en de Volkskrant. Met filosoof Massimo Pigliucci stelde hij de bundel Science Unlimited? (2018) samen, over de grenzen van de wetenschap. In 2019 verscheen het succesvolle Waarom de wereld niet naar de knoppen gaat. Jeroen Hopster (1987) is een Nederlandse filosoof en schrijver. Hij studeerde in Amsterdam, Edinburgh, Melbourne, Harvard en promoveerde in 2019 aan de Universiteit Utrecht op een proefschrift over evolutie en ethiek. Momenteel doet hij in Graz onderzoek naar klimaatonzekerheid. Hopster is redacteur van Wijsgerig Perspectief, voormalig redacteur van Filosofie Magazine en schrijver van populair filosofische boeken. In 2013 won hij de essayprijs van de Academische Boekengids en in 2015 werd hij genomineerd voor de Jan Hanloprijs klein.

De Franse historicus en filosoof Pierre Rosanvallon is een van de spraakmakendste denkers over de hedendaagse democratie. Hij gaat niet uit van een normatief ideaalmodel van democratie, maar vertrekt vanuit het historische gegeven dat de democratie steeds opnieuw hooggestemde verwachtingen en hoop wekt, maar evenzeer gepaard gaat met teleurstellingen, verwarring en weerstand. Origineel, erudiet en nauwgezet beschrijft Rosanvallon de geschiedenis van die permanente spanning. In De democratie denken. Werk in uitvoering gaat Pierre Rosanvallon in op zijn werk en methode, de betekenis van het politieke wantrouwen, de afnemende legitimiteit van democratische instellingen, de tanende zeggingskracht van het gelijkheidsideaal en de veronachtzaming van het belang van het bestuur in de democratie. Het verschijnsel populisme analyseert hij als een pathologie van de democratie. Om die pathologie te bezweren, komt het erop aan opnieuw een gemeenschappelijke wereld te organiseren en daarin het algemeen belang centraal te stellen.

Dé gids om op een andere manier naar jezelf te kijken - weg van de neoliberale stereotypen - en zo een goed en voor jou waarachtig leven te leiden.De moderne mens is continu bezig zichzelf te verbeteren en nog beter inzetbaar te maken binnen de arena van de markteconomie. In De wilde tuin van de verbeelding laat Kris Pint zien hoe wij aan deze economisering van onszelf kunnen ontsnappen. In het werk van kunstenaars en denkers vindt hij elementen van een levenskunst voor iedereen die zichzelf en anderen niet langer wil begrijpen in termen van concurrentie en consumptie. Wij moeten onszelf niet beschouwen als een ondernemende tuinier die zich voortdurend wil bewijzen, maar als een wilde tuin, met allerlei nog onvermoede, waardevolle plaatsen. Een belangrijke rol is hierbij weggelegd voor de verbeelding, als een vorm van verzet, een verkenning van andere mogelijke levenswijzen.

Om je te willen verdiepen in filosofie hoef je echt geen groot denker te zijn. Zeker niet als je je laat leiden door de pocketeditie van Filosofie voor Dummies. Dit boek helpt je met schijnbaar onmogelijke vragen zoals: Wat is de zin van het leven? Is er een god? Welke rol heeft de dood in ons leven? Zo leer je de geschiedenis en zoektocht van filosofen naar het lot van de mensheid beter begrijpen. Je maakt op een leuke manier kennis met de ideeën van grote filosofen als Plato, Aristoteles, Søren Kierkegaard, Bertrand Russell en vele anderen.Tom Morris, auteur van True Success en andere succesvolle boeken, doceerde vijftien jaar filosofie aan de Notre Dame University en leidt nu het Morris Institute for Human Values.

Emile is nog altijd een tot de verbeelding sprekende combinatie van fictie, filosofie en opvoedkunde. Om zijnnatuurlijke neiging tot goedheid te doen ontplooien wordt de jongen Emile vanaf zijn geboorte door een gouverneur afgeschermd van de misvormende invloeden van het maatschappelijke leven. Dit boek verscheen in 1980 voor het eerst in Nederlandse vertaling bij Uitgeverij Boom en heeft inmiddels de status van een klassiek werk.

'De tweeënhalf pond zenuwweefsel tussen onze oren gedraagt zich als een doorgewinterde aristoteliaan', schrijft Douwe Draaisma in zijn bijdrage aan Bloed vlees en botten. Volgens Aristoteles zien wij, redelijke dieren, nooit alleen maar losse onderdelen. We nemen een onderdeel altijd waar in een samenhangend geheel. Maar oog voor het geheel gaat bij Aristoteles gelukkig niet ten koste van de afzonderlijke delen. In zijn alles omvattende onderzoek naar de oorzaken in de natuur komen alle onderdelen wel een keer voorbij: afgehakte hoofden, kwallen, olifantenslurven, mensenlongen, spieren, bloed, vlees en botten. Het kan een bloederige boel zijn in de wetenschappelijke en filosofische werken van Aristoteles. Waarom we er onze neus niet voor moeten optrekken legt hij uit in 'Het belang van de biologie', een centrale passage uit zijn werk Over dieren. Het is een ingenieuze lofrede op het onderzoek naar de schoonheid van de natuur.Dit pleidooi wordt ingeleid door Keimpe Algra en is in zijn geheel in deze bundel opgenomen, enkele passages eruit zijn als afzonderlijke delen voorgelegd aan een gezelschap ter zake kundige en erudiete essayisten: Hugo Brandt Corstius, Midas Dekkers, Douwe Draaisma, Tijs Goldschmidt, Vincent Icke en Arjen Mulder; tezamen hebben ze er weer een eigen geheel van gemaakt. En zie: het blijkt dat Aristoteles nog altijd in onze hoofden zit.Met bijdragen van: Aristoteles (Het belang van de biologie), Keimpe Algra (Een intellectuele passie: Aristoteles en de dieren), Hugo Brandt Corstius (Eeuwige beesten), Midas Dekkers (De harmonie der kleine zielen), Douwe Draaisma (De wever bovenin), Tijs Goldschmidt (De neushand), Vincent Icke (Voorstellen) en Arjen Mulder (De afbeelding van de natuur).Dit is het eerste deel in de serie Correspondenties.

Volgens Rousseau staan twee aspecten centraal bij een goede staatsinrichting: de staat moet ervoor zorgen dat we elkaar niet naar het leven staan en dat alle inwoners hun onafhankelijkheid en vrijheid behouden. Het maatschappelijk verdrag is Rousseaus klassieke en uiterst invloedrijke tekst over deze grondslagen van politiek en recht. Zijn stelling dat alleen het volk het recht heeft zichzelf te besturen, vormde de inspiratiebron voor revolutionaire bewegingen vanaf de achttiende eeuw. Jean-Jacques Rousseau (1712-1778) was een Zwitserse filosoof, schrijver en componist. Bij Uitgeverij Boom verschenen ook Vertoog over de ongelijkheid (vijfde druk 2013) en Emile (2012). Deze uitgave van Het maatschappelijk verdrag is een geactualiseerde versie van de vertaling die eerder verscheen in de serie Boom Klassiek.

Marges van de filosofie is een hoofdwerk van Jacques Derrida en vormt de sleutel tot een goed begrip van het deconstructiedenken en de differentiefilosofie. In dit boek benadrukt Derrida het problematische, zelfondermijnende karakter van waarheidsaanspraken in de filosofische traditie, van Plato, Kant, Hegel en Nietzsche tot aan de fenomenologie van Husserl en Heidegger en de analytisch-filosofische taaltheorie. Als reactie hierop richt Derrida zijn eigen filosofie primair op de analyse van processen en op strategieën die streven naar ideevorming en betekenisgeving, maar die tegelijkertijd de westerse filosofische tradities van binnenuit ondermijnen. Het onderzoek naar deze ondermijnende werkingen en de poging om op nieuwe, onverwachte en wellicht nog ongedachte betekenissen te stuiten, noemde Derrida al vroeg ‘deconstructie’. De methode van de deconstructie bestaat uit kritische herlezing van klassieke teksten uit de westerse filosofie, waarbij veronderstellingen en ambivalenties in de tekst worden blootgelegd.

In 'Halteplaatsen van wijsheid' legt Frithjof Schuon de wortels bloot van de impasse waarin de moderne cultuur terecht is gekomen. Deze inmiddels klassieke bundel essays verscheen voor het eerst in 1953 en wijst op het gevaar dat we bezwijken onder de druk van een dominant wetenschappelijk mens- en wereldbeeld, het kritisch rationalisme en het culturele relativisme, en daardoor niet langer open staan voor de symbolische kracht van religie. De essays van Schuon ontvouwen de diepere lagen van de grote wijsheidstradities op een manier die aansluit bij onze natuurlijke behoefte aan intelligente samenhang en begrip. Door een nagenoeg exclusieve nadruk op het ‘geloof ’ zijn deze aspecten lange tijd miskend en verwaarloosd. Schuon plaatst klassieke religieuze begrippen (openbaring, geloof, gebed,…) in een kader dat ons in staat stelt de schijnbare tegenstelling van metafysica (rede) en religie (geloof) te verzoenen. Hij maakt de lezer bewust van het feit dat ware religie naast het geloof ook een beroep doet op onze intelligentie en ons gevoel voor schoonheid. Frithjof Schuon (1907-1998) wordt wereldwijd erkend als een autoriteit op het gebied van metafysica en Sophia Perennis. Hij begeleidde zowel christenen als soefi’s op hun spirituele pad, en schreef tientallen spirituele boeken. Van Schuon is in 2017 verschenen: ‘De innerlijke eenheid van religies’ (isbn 978 90 6271 129 1) en in 2018: ‘Gnosis, geloof en logica’(isbn 978 90 6271 151 2).

Waar ben je als je onder narcose bent? Lig je gewoon op de operatietafel, tijdelijk buiten bewustzijn, of is de 'echte' jij daar helemaal niet bij? Om die vraag te beantwoorden, moet je weten wie je uiteindelijk bent: wie of wat is de 'echte' jij? Veel mensen vinden psychologische kenmerken belangrijker voor hun identiteit dan lichamelijke eigenschappen - ze zijn eerder hun geest dan hun lichaam. In Waar was ik toen ik er niet was? laat Monica Meijsing zien waar zulke intuïties vandaan komen, maar ook dat ze niet juist zijn. Wij zijn uiteindelijk levende organismen - gevalsbeschrijvingen van mensen met ingrijpende neurologische beperkingen maken dat duidelijk -, maar juist organismen kunnen bewustzijn en zelfbewustzijn hebben. Of we ook personen zijn, hebben we niet zelf in de hand. Alleen als we worden opgenomen in een bestaande menselijke gemeenschap kunnen we een persoon worden. Je bent slechts persoon in relaties met andere personen.

Professionals en managers in de zorg voeren dagelijks gesprekken over tal van kwesties. Vaak gaat het daarbij om complexe vragen, die een ethische of morele dimensie kennen. Dat is lang niet altijd een eenvoudige bezigheid. In gesprek blijven over goede zorg is een handzame, praktische introductie in de ethiek en geeft veel concrete aanwijzingen voor een goede gespreksvoering. In gesprek blijven over goede zorg is het vervolg op het eerdere, succesvolle boek In gesprek overgoede zorg (2003). Deze nu geheel herziene editie legt meer nadruk op de versterking van de professionaliteit en op een bredere aandacht voor de maatschappelijke aspecten die met de zorgverlening te maken hebben. De rol en betekenis van de organisatie van de zorg worden tevens uitvoerig belicht. Over de auteur(s):Hans van Dartel (1951), ethicus en verpleegkundige, werkt momenteel als universitair docent medische ethiek bij het Leids Universitair Medisch Centrum. Tevens is hij voorzitter van de Commissie Ethiek van Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland (V&VN). Dhr. Dr. Bert Molewijk (1966) werkt als ethicus, senior wetenschappelijk onderzoeker en programmaleider Moreel Beraad aan de Vakgroep Metamedica en het EMGO+ onderzoeksinstituut van het VUmc te Amsterdam. Daarnaast werkt hij als Associate Professor in Clinical Ethics bij het Centrum voor Medische Ethiek van de Universiteit van Oslo, Noorwegen. Als senior consultant ondersteunt en informeert hij gezondheidszorginstellingen met het implementeren van ethiek activiteiten. Als trainer traint hij gespreksleiders Moreel Beraad en Ethiek Commissies. Als onderzoeker onderzoekt hij kwaliteit, implementatie en evaluatie van ethiek activiteiten. Bert Molewijk is mede oprichter en coördinator van het landelijk Platform Moreel Beraad, de landelijke werkconferenties Moreel Beraad en het Europese Netwerk voor Klinische Ethiek Ondersteuning (European Clinical Ethics Network; ECEN).

Een verzameling leefregels die aangeven hoe je zo gelukkig mogelijk kunt leven in een wereld waarin geluk en genot louter hersenschimmen zijn, terwijl daarentegen het lijden en de pijn reëel zijn en zichzelf direct kenbaar maken zonder de illusie en de hoop nodig te hebben .

Nu, luister, ik had u dingen willen zeggen over het algemene kader van deze analyses. Maar nu het is te laat. Op deze tragische wijze eindigt De moed tot waarheid, de transcriptie van de laatste collegereeks die Foucault gaf aan het fameuze Collège de France. De grote filosoof weet dat hij op korte termijn zal overlijden. Deze laatste colleges vormen zijn intellectuele testament. In De moed tot waarheid laat Foucault zien hoe de hedendaagse ervaring van en omgang met waarheid tegelijkertijd teruggaan op de cultuur van de oudheid, en door deze oude bron worden gecontrasteerd. Waarheid is niet simpelweg de juiste weergave van de werkelijkheid, maar verwijst naar datgene wat nog geen werkelijkheid is: waarheid is een belofte, en het houden van die belofte vereist moed. De collegereeks werkt belangrijke noties uit het werk van Foucault verder uit, bijvoorbeeld het begrip parrhèsia, het vrijmoedige spreken. Het boek biedt een fascinerend perspectief op de verdere weg die het denken van deze belangrijke filosoof had kunnen inslaan. De literaire waarde van de colleges is hoog en hierdoor is dit boek zeer toegankelijk voor iedereen die Foucault wil leren kennen. Over de auteur Michel Foucault (1926-1984) werkte als hoogleraar onder meer aan de universiteit van Clermont-Ferrand en aan het gerenommeerde Collège de France. Zijn Geschiedenis van de waanzin en De woorden en de dingen, evenals zijn latere werk over macht en de zorg voor zichzelf , brachten hem internationale bekendheid en maakten hem tot een van de vernieuwende stemmen in het naoorlogse intellectuele debat. Eerder verschenen bij Boom De woorden en de dingen (2006), Geboorte van de kliniek (2008) en Breekbare vrijheid (2e druk, 2009).

Waarheid en LeugenFriedrich NietzscheWaarheid en leugen bevat een selectie teksten uit het vroege werk van Nietzsche. Waar wij doorgaans denken grip te hebben op wat wij zeggen, laat deze beroemde filosoof zien hoe onze uitspraken afhankelijk zijn van onberekenbare metaforen en andere stijlfiguren.

Vrijheid is niet absoluut, maar roept nieuwe vormen van dwang en discipline op. Niet langer worden we gedisciplineerd door machten van buitenaf, maar door onszelf. Prestatiedwang en het gevoel transparant te moeten zijn brengen nieuwe onvrijheden met zich mee. Deze stelling wordt in het nieuwe boek van de Koreaans-Duitse schrijver Han in verband gebracht met recente economische en maatschappelijke ontwikkelingen binnen het neoliberalisme. Zo bekritiseert Han de imperatieven (constant never ending improvement!) van Amerikaanse goeroes op het terrein van persoonlijke ontwikkeling en coaching, en zet hij vraagtekens bij de theorie van Big Data. Na zijn eerdere essays over vermoeidheid, transparantie en liefde, geeft het briljant geschreven PSYCHOPOLITIEK een grandioze en veelomvattende kritiek op de belangrijkste ontwikkelingen in de huidige samenleving. Byung-Chul Han is hoogleraar filosofie. Momenteel is hij verbonden aan de Universität der Kunste Berlin.

Slechte kunst Het boek Slechte kunst bevat de uitgebreide en geannoteerde tekst van de 49ste Huizinga-lezing, die vrijdag 11 december is uitgesproken door Maxim Februari in het Groot Auditorium van het Academiegebouw in Leiden. In verband met de coronacrisis sprak Februari voor een gelimiteerd publiek. Overige geïnteresseerden volgden zijn lezing online via een livestream. In voorgaande jaren werd de Huizing-lezing gehouden in een vaak uitverkochte Pieterskerk in Leiden. Schrijver/columnist Maxim Februari gaat in zijn lezing in op het nieuwe mantra: we hebben kunstenaars en schrijvers nodig. Om de wereld na corona vorm te geven, de klimaatcrisis en het verdelingsvraagstuk op te lossen, toekomstscenario’s op te stellen over identiteit en terrorisme. Kennelijk gaat iedereen er voetstoots van uit dat kunst en literatuur een heilzame bijdrage kunnen leveren, dat ze de mensheid in de goede richting sturen. Maar wat is de goede richting? En hoe weten we dat? En heeft de kunst eigenlijk niets beters te doen? Toegevoegd aan de tekst van de lezing zijn een interview met Maxim Februari, een levensschets van historicus en cultuurfilosoof Johan Huizinga (1872-1945) en een kleine geschiedenis van de Huizinga-lezing. Deze wordt sinds 1972 jaarlijks georganiseerd door de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden, de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde en (vanaf 2014) opinieweekblad EW. Deze paperback bevat een register en telt 72 pagina’s.

Ambitieus, origineel en controversieel: Hobbes’ meesterwerk, Leviathan (1651) was en is een van de kernteksten van ons denken over maatschappij en politiek. Na de succesvolle gedeeltelijke uitgave in de reeks Boom Klassiek is er eindelijk een volledige editie. De natuur van de mens is wezenlijk competitief en zelfzuchtig, stelt Hobbes. Daarom pleit hij voor een krachtige soevereine heerser – een ‘Leviathan’. Deze heerser heeft de macht om vrede af te dwingen en de wet op te leggen, maar hij is ook het levende symbool van de eenheid van de staat, waarin alle burgers een plek vinden om te leven. Zo is Hobbes’ boek een antwoord op de chaos en anarchie die de burgeroorlogen van de zeventiende eeuw Europa brachten. In Hobbes’ tijd was Leviathan al legendarisch. Zo heeft de behoefte aan een politieke theorie in het Nederland van de republiek der Zeven Provinciën geleid tot de eerste vertaling in onze taal, in 1667. De vragen die Hobbes stelt, naar de verhouding tussen staat en burger, tussen geweld, macht en gezag, en naar de grenzen van de macht van de overheid, zijn actueler dan ooit. Niet voor niets maakt dit klassieke werk in de laatste decennia een revival door. In Leviathan beschrijft Hobbes een staat waarin de politieke machten elkaar in evenwicht houden en aldus de vrede in de samenleving bewaren. Zijn toentertijd revolutionaire denkbeelden zijn toegepast in de opbouw van onze moderne staten. Origineel: Leviathan, Or the Matter, Forme & Power of A Common-Wealth Ecclesiasticall Inleiding, vertaling en annotaties: W.E. Krul