Xenophon (ca. 430-354), ein wohlhabender Athener und Schüler von Sokrates, verließ Athen in 401 und nahm an einer Expedition mit zehntausend Hellenen teil, die von dem persischen Gouverneur Kyros gegen seinen Bruder König Artoxerxes angeführt wurde. Nach der Niederlage brachte Xenophon das Heer zurück an die Schwarzmeerküste, worauf er sich dem spartanischen König Agesilaos anschloß, der durch sein Erfolg im Krieg gegen Artoxerxes den Staat der Lakedämonier in den Abgrund stürzte. Als sein Freund Winter 360/359 starb, schrieb Xenophon vorliegende Lobrede.

De Vierjarenplannen van de nazi-economie is een onderbelicht onderwerp in de geschiedschrijving rond het nationaalsocialisme. Nog altijd geldt het standaardwerk van Dieter Petzina - Autarkiepolitiek im Dritten Reich dat in 1968 verscheen binnen de reeks Schriftreihe der Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte als het werk over dit thema, naast meer algemene publicaties over de nazi-economie van bijvoorbeeld Adam Tooze -The Wages of Destruction, Friedrich Forstmeier en Hans-Erich Volkmann - Wirtschaft und Rüstung am Vorabend des Zweiten Weltkrieges en het meerdelige werk van Lotte Zumpe, Wirtschaft & Staat in Deutschland 1933-1945.[1] Het is jammer dat de studie naar dit onderwerp wat is achtergebleven, want de economie maakte een belangrijk deel uit van de aanvangssuccessen van het Derde Rijk. Dit had alles te maken met het feit dat de economie, net als alle andere facetten van het Derde Rijk, werd afgesteld op het principe van de Führerstaat. Deze gelijkschakeling moest er voor zorgen dat de economie zou worden klaargestoomd voor de ambities van Nazi-Duitsland. In deze band maken wij kennis met de belangrijkste periodiek uit die dagen rond de ambitieuze Duitse plannen. Het tijdschrift Vierjarenplan laat zich lezen als een spiegel van de tijd. Het toont het vertrouwen en de hoogmoed van Duitse economen, ingenieurs, industrie, handel, bankwezen en het boerenbedrijf om als Volkswirtschaft achter het vaderland te staan in moeilijke tijden. Achter deze ronkende artikelen ging een angst schuil voor een herhaling van de voor Duitsland desastreuze ontwikkelingen uit 1914-1918. Het was deels een succesvolle mobilisatie van de samenleving met als doel het land oorlogsrijp te maken.

Die Vierjahrespläne der Nazi-Wirtschaft sind in der Geschichtsschreibung im Zusammenhang mit dem Nationalsozialismus ein vernachlässigtes Thema. Noch immer gilt das Standardwerk van Dieter Petzina - Autarkiepolitik im Drit ten Reich, das 1968 in der Schriftreihe der Vierteljahreshefte für Zeitgeschichte erschien, als das Werk zum Thema, neben mehr allgemeine Veröffentlichungen über die Naziwirtschaft von z.B. Adam Tooze -The Wages of Destruction, Friedrich Forstmeier und Hans-Erich Volkmann - Wirtschaft und Rüstung am Vorabend des Zweiten Weltkrieges und das mehrbändige Werk von Lotte Zumpe, Wirtschaft & Staat in Deutschland 1933-1945. Es ist schade, dass die For schung zu diesem Thema etwas zurückgeblieben ist, denn die Wirtschaft lie ferte einen wichtigen Beitrag zu den Anfangserfolgen des Dritten Reiches. Das hatte alles mit der Tatsache, dass die Wirtschaft – genau wie alle anderen Aspekte des Dritten Reiches - auf dem Prinzip des Führerstaates basierte, zu tun. Diese Gleichschaltung sollte dafür sorgen, dass die Wirtschaft auf die ehr geizigen Ziele Nazi-Deutschlands getrimmt werden würde, nämlich die Kriegs vorbereitung und die Expansionsgelüste nach Rohstoffe wie Öl und Stahl. In diesem Band lernen wir die wichtigste Zeitschrift von damals kennen, mit den damaligen ehrgeizigen deutschen Plänen. Heute nimmt das Interesse für die ursprünglichen Veröffentlichungen wieder zu. Wo sich Interessenten früher schon mit den Interpretationen der Sachver ständigen zufrieden gaben - oft auch aus Furcht vor Werturteilen beim Lesen der Originalunterlagen. Heute möchte man die authentischen Texte lesen, um ein ausgeglichenes Urteil fällen zu können. Das ist der Grund, weshalb diese Zeitschrift nun erneut veröffentlicht wird.

De Vierjarenplannen van de nazi-economie is een onderbelicht onderwerp in de geschiedschrijving rond het nationaalsocialisme. Nog altijd geldt het standaardwerk van Dieter Petzina - Autarkiepolitiek im Dritten Reich dat in 1968 verscheen binnen de reeks Schriftreihe der Vierteljahrshefte für Zeitgeschichte als het werk over dit thema, naast meer algemene publicaties over de nazi-economie van bijvoorbeeld Adam Tooze -The Wages of Destruction, Friedrich Forstmeier en Hans-Erich Volkmann - Wirtschaft und Rüstung am Vorabend des Zweiten Weltkrieges en het meerdelige werk van Lotte Zumpe, Wirtschaft & Staat in Deutschland 1933-1945.[1] Het is jammer dat de studie naar dit onderwerp wat is achtergebleven, want de economie maakte een belangrijk deel uit van de aanvangssuccessen van het Derde Rijk. Dit had alles te maken met het feit dat de economie, net als alle andere facetten van het Derde Rijk, werd afgesteld op het principe van de Führerstaat. Deze gelijkschakeling moest er voor zorgen dat de economie zou worden klaargestoomd voor de ambities van Nazi-Duitsland. In deze band maken wij kennis met de belangrijkste periodiek uit die dagen rond de ambitieuze Duitse plannen. Het tijdschrift Vierjarenplan laat zich lezen als een spiegel van de tijd. Het toont het vertrouwen en de hoogmoed van Duitse economen, ingenieurs, industrie, handel, bankwezen en het boerenbedrijf om als Volkswirtschaft achter het vaderland te staan in moeilijke tijden. Achter deze ronkende artikelen ging een angst schuil voor een herhaling van de voor Duitsland desastreuze ontwikkelingen uit 1914-1918. Het was deels een succesvolle mobilisatie van de samenleving met als doel het land oorlogsrijp te maken.

Maria Iordanidou (1897 – 1989) beschrijft aan de hand van herinneringen van haar zeer Griekse grootmoeder Loxántra het dagelijks leven van de Griekse gemeenschap in Constantinopel in de periode ca. 1875 - 1914, een tijdperk waarin de Grieken daar - evenals de andere niet-Turkse gemeenschappen - leefden tussen hoop en vrees. Op realistische, roerende en humoristische wijze brengt de schrijfster dit tijdperk tot leven. In de figuur van Loxántra is een bijzonder Griekse vrouw geschetst: flink, blijmoedig, vroom, bijgelovig, aards, zeer gastvrij, naïef en dol op lekker eten. Dit boek is in Griekenland in 1975 verfilmd, en genoot daar ook als T.V.-serie een grote populariteit. Aangemoedigd door het succes van het boek schreef Maria Iordanidou op vergevorderde leeftijd nog vier andere, min of meer autobiografische boeken. Voor haar werk en speciaal voor 'Loxántra' werd zij onderscheiden met het Gouden Kruis en de eretitel van 'Dame' van het Oecumenisch Patriarchaat. Drs. S.J.F.M. Veenman: ''Loxántra is een volkse, goedhartige, gelovige vrouw. In elk hoofdstuk van het boek is sprake van humor, geschiedenis, verdriet en vreugde. Een interessant en soms ontroerend verhaal."

In deel 1 van de genealogie van Mathias Starmans wordt gekeken naar de mannelijke lijn. We reizen af naar het plaatsje Eys in Limburg. Daar had Mathias Starmans een bakkerij. Maar was hij de eerste bakker Starmans in Eys? En waarom was er überhaupt een bakkerij? En als we nog verder terug in de tijd reizen, waar komt de stamvader Starmans vandaan. Woonde die ook al in Eys of ligt de oorsprong ergens anders. Op al deze vragen wordt een antwoord gegeven in dit boek.

Bomen Zijn boom stond op de Paasberg. Het was een oude eik met stevige zijtakken. Waar stond hij? Op de hoek van de Alberdingk Thijmstraat - Roemer Visscherstraat in het bosje van de Julianaschool. Het was zijn droomboom. Uren heeft hij daar als kind, hoog in de boom gezeten, zitten dagdromen. Daar had hij zijn eigen wereldje, kort na de oorlog. De boom kende hem, hij kende de boom. Ze waren echte vrienden. In de lente en zomer kon hij zich verschuilen achter het dichte gebladerte. In de herfst liet hij zich mee wiegen als het stormde en in de winter zag hij zijn leeftijdgenoten de helling van de Bernhardlaan af sleeën. De veel gehoorde kreet ‘Hakke-Wieke-Zole!’ of ‘Hakkùùh!!!’ galmt nog na in zijn herinnering. Deze yell werd geuit tijdens het sleeën, maar ook zomers als menig Paasbergertje op zijn zelfgebouwde houten karretje op kogellagers of kinderwagenwielen de De Goeijenlaan afsuisde, om vrijbaan te maken. Rond zijn zestiende levensjaar was de boom plotseling verdwenen. Zomaar, ongemerkt, weg, omgezaagd, dood. Het plan om zijn herinnering aan deze boom vast te leggen, kreeg in de loop der tijd steeds meer gestalte, daarom dit boek vol herinneringen en ca 1100 foto's

Het Vikingtijdperk wordt de periode tussen 750 en 1100 genoemd, waarin de Vikingen hun wereld vergrootten door te koloniseren, te plunderen en handel te drijven. Zij brachten daarmee ook nieuwe ideeën, technologieën, gebruiken en een ander geloof naar de gebieden en landen die zij ontdekten, van Noord-Amerika tot de Aziatische steppen. Duizend jaar lang is hun geschiedenis verteld vanuit het standpunt van de volkeren die werden overheerst. Op basis van archeologische vondsten beschrijft Vikingenexpert Neil Price vanuit het perspectief van de Vikingen zelf hun unieke geschiedenis en cultuur. Zo wordt voor het eerst duidelijk hoe zij woonden, hoe ze in hun levensonderhoud voorzagen, wat hun rituelen waren en waarin ze geloofden. De Vikingen biedt een compleet en nieuw beeld van een volk dat de wereld veranderde.

In een wereld vol ongelijkheid, waarin veel mensen bang of eenzaam zijn, kan breien een bevrijdende bezigheid zijn. Terrorisme- expert Loretta Napoleoni breit al haar hele leven. Breien is troostrijk en zorgt voor rust in je hoofd. Meer dan dat: het is een prachtige metafoor van het leven. Napoleoni laat in dit boek zien dat de breikunst de mens hielp overleven, hoe vrouwen er geschiedenis mee schreven en elkaar daarbij van generatie op generatie kennis en levenslessen doorgaven. Met het breien als leidraad verbindt zij sociale, economische en politieke veranderingen in het oude Egypte en Peru met het moderne Mongolië. Van de spinning bees in de Amerikaanse Onafankelijkheidsoorlog en de breispionnen in de Tweede Wereldoorlog komt zij via het antimaterialisme van de hippies terecht bij het wildbreien tegen klimaatverandering. Aan de hand van recente neurowetenschappelijke ontdekkingen belicht Napoleoni daarnaast de eff ecten van breien op lichaam en geest. In dit unieke boek ligt ook een persoonlijke ontdekkingsreis besloten. Napoleoni deelt ruimhartig de wijze lessen en onweerstaanbare adviezen van haar grootmoeder, die haar als kind het ambacht leerde, evenals een tiental eenvoudige succespatronen om meteen de draad op te pakken.

Wat zeggen de grote complottheorieën rondom Hitler over onze tijd? 'Aan de hand van de complotten van de nazi’s laat historicus Richard J. Evans zien hoe hardnekkig complottheorieën zijn.' •••• NRC Alles gebeurt met een reden, niets is wat het op het eerste gezicht lijkt en alle gebeurtenissen zijn het resultaat van geheime streken van kwaadwillende groeperingen die achter de schermen aan alle touwtjes trekken; al deze ideeën zijn zo oud als de geschiedenis zelf. Maar complottheorieën worden de laatste jaren steeds populairder en raken steeds meer wijdverbreid. En dat is het duidelijkst zichtbaar in de verhalen over het Derde Rijk; fabels die al lang geleden ontkracht werden, hebben een tweede leven gekregen, dankzij nieuw bewijsmateriaal en nieuwe invalshoeken. Richard Evans bespreekt in dit nieuwe boek vijf veelbesproken complottheorieën en onderwerpt ze aan een zeer grondig onderzoek. Ten eerste de theorie dat de Joden een samenzwering organiseerden om de maatschappij te ondermijnen, zoals 'De protocollen van de wijzen van Sion' beweert, vervolgens dat het Duitse leger in 1918 'in de rug werd gestoken' door socialisten en Joden, daarna dat de nazi’s de Reichstag in brand hebben gestoken om de macht te grijpen, als vierde dat de vlucht van Rudolf Hess naar Engeland gepland was door Hitler om vredesbesprekingen te openen met Churchill; en tot slot de claim dat Hitler in 1945 is ontsnapt uit zijn bunker en naar Zuid-Amerika is gevlucht. Tijdens dit onderzoek komen enkele verrassende gelijkenissen tussen deze vijf – en tussen andere complottheorieën – naar voren. Dit is het geschiedenisboek voor het tijdperk van post-truth en alternative facts; een boek voor onze eigen moeilijke tijd. 'Deze vermaarde Britse historicus beschikt over een fenomenale beheersing van zijn materiaal.' – Bas Heijne in NRC

In deze geactualiseerde editie van Grote verwachtingen, vertelt en duidt Geert Mak de recente geschiedenis zoals alleen hij dat kan. Het is het vervolg op het immens succesvolle In Europa dat vijftien jaar geleden verscheen. Grote verwachtingen pakt de draad op waar In Europa eindigde, in 1999. Mak schetst de sfeer en stemming tijdens de eeuwwisseling, het optimisme dat toen hoogtij vierde maar dat gaandeweg verdween, de gevoelens rond de invoering van de euro, de gevolgen van de aanslag op de Twin Towers, de toestand in Oost-Europa en Rusland, de bankencrisis, de Verenigde Staten, Noord- versus Zuid-Europa, en de vluchtelingen. In 2020 kwam daar de coronacrisis bij, die de toch al wankele solidariteit extra op de proef stelde.

Het Excellente Kookboek van doctor Carolus Battus verscheen in 1593 te Dordrecht als afsluiting van een medisch werk. Het is het eerste gedrukte kookboek in de Republiek. Deze verzameling van zo’n driehonderd recepten laat op unieke wijze de veranderende keuken zien van de late middeleeuwen naar de moderne tijd. Neerlandici Christianne Muusers en Marleen Willebrands hebben dit historische kookboek hertaald in modern Nederlands, met uitgebreide achtergrondinformatie over Battus, zijn gezondheidsleer, de keukeninrichting en Battus’ kookkunst. Ruim dertig bewerkte recepten brengen de smaak van het verleden op uw bord. Kunsthistorica Alexandra van Dongen beschrijft de gedekte tafel en de tafelmanieren uit die tijd. De tafel illustreert zij met zestiende-eeuws tafelgerei uit de collectie van Museum Boijmans van Beuningen.

Christiaan Huygens (1629-1695) woonde zijn laatste jaren in de prachtige villa Hofwijck, gebouwd door zijn vader – de dichter en diplomaat Constantijn Huygens (1596-1687) – een paar kilometer ten zuidoosten van Den Haag. In dat huis voltooide hij zijn verhandelingen over de werking van licht en van zwaartekracht, zette hij zijn telescopen op en speculeerde hij over leven op andere planeten. Christiaan Huygens was de grootste wetenschapper in het Europa van de zeventiende eeuw. Hij was een maker, een waarnemer en een denker en hij leverde een cruciale bijdrage aan de astronomie, optica en mechanica. Hij legde de grondslagen voor de moderne wetenschap en was in zijn theorieën zijn tijd en tijdgenoten ver vooruit. De Britse auteur en journalist Hugh Aldersey-Williams vertelt in Een eeuw van licht het verhaal van een van Nederlands belangrijkste maar onderschatte wetenschappers. Met die biografie neemt hij de lezer mee op reis door Huygens tijd en reconstrueert aan de hand van het werk van Huygens het ontstaan van de moderne wetenschap in Europa.

We leven in de best mogelijke wereld: we hebben nog nooit zo lang vrede gekend, we waren nooit eerder zo rijk of zo veilig. Dit verhaal houden we onszelf in elk geval voor. Maar wat nou als dit niet in overeenstemming is met de realiteit? Wat nou als democratieën ondertussen aan het afbrokkelen zijn, de haat tussen groepen toeneemt, de economische groei stagneert en het gevaar van klimaatrampen stijgt? In dit grootse filosofische essay – met een speciaal voor de Nederlandse lezer geschreven nawoord over de coronacrisis – laat Philipp Blom zien hoe het mogelijk is dat het Westen niet ondanks, maar juist vanwege vrede en welvaart in een crisis verkeert. Daar zijn we door ons verleden geenszins op voorbereid. De strijd voor de toekomst wordt ook een strijd om een nieuw groot verhaal, voor eenieders ogen, op het podium van het wereldtoneel.

A concise history of slavery in America, including the daily life of American slaves, the laws that sought to legitimize white supremacy, the anti-slavery movement, and the abolition of slavery

'Een proeve van groot meesterschap' - Frits van Oostrom 'Vol cliffhangers en aangrijpende passages. Onweerstaanbaar' - Herman Pleij De Bourgondiërs vertelt de geschiedenis van de vroege Nederlandse eenwording. Het is een wonderlijk relaas van ontbolsterende steden, ontwakend individualisme en uitstervende ridderidealen. Van schizofrene koningen, doortastende hertogen en geniale kunstenaars. Terwijl de Bourgondische hertogen met veldslagen, huwelijken en hervormingen de versnipperde Lage Landen tot één geheel smeedden, ontstonden onder hun impuls de onvergetelijke werken van Klaas Sluter, Jan van Eyck en Rogier van der Weyden. Bart Van Loo’s even spannende als leerrijke verkenning van de middeleeuwen groeit gaandeweg uit tot een wervelende cultuurgeschiedenis. Meeslepend en erudiet vertelt hij waar wij vandaan komen. Als geen ander weet Van Loo bevlogenheid, humor en kennis van zaken te combineren.

Based on the powerful true story of Auschwitz prisoner Wilhelm Brasse, whose photographs helped to expose the atrocities of the Holocaust. 'Brasse has left us with a powerful legacy in images. Because of them we can see the victims of the Holocaust as human and not statistics.' Fergal Keane _______________ When Germany invaded Wilhelm Brasse's native Poland in 1939, he was asked to swear allegiance to Hitler and join the Wehrmacht. He refused. He was deported to Auschwitz concentration camp as political prisoner number 3444. A trained portrait photographer, he was ordered by the SS to record the inner workings of the camp. He began by taking identification photographs of prisoners as they entered the camp, went on to capture the criminal medical experiments of Josef Mengele, and also recorded executions. Between 1940 and 1945, Brasse took around 50,000 photographs of the horror around him. He took them because he had no choice. Eventually, Brasse's conscience wouldn't allow him to hide behind his camera. First he risked his life by joining the camp's Resistance movement, faking documents for prisoners, trying to smuggle images to the outside world to reveal what was happening. Then, when Soviet troops finally advanced on the camp to liberate it, Brasse refused SS orders to destroy his photographs. 'Because the world must know,' he said. For readers of The Librarian of Auschwitz and The Boy Who Followed His Father into Auschwitz, this powerful true story of hope and courage lies at the very centre of Holocaust history.

A.N.J. den Hollander (1906-1976) was een veelzijdig en kleurrijk wetenschapper, groot socioloog en grondlegger van de Amerikanistiek in Nederland. De colleges van Den Hollander waren halve conferences, waarin hij schitterde door vakmanschap en eruditie. Hij schreef over de arme blanken in het zuiden van de Verenigde Staten, over de Puerto Ricanen in New York City en over de rassenrellen in de grote steden van de VS. Maar op 14 februari 1969 maakten rebellerende Amsterdamse studenten het Den Hollander onmogelijk zijn inleidende college sociologie te geven. Ze eisten inspraak en discussie. Het werd een rel. Den Hollander ontving geen steun van zijn directe collega’s en werd daardoor het eerste slachtoffer van de culturele revolutie die vanaf eind jaren zestig door de Nederlandse universiteiten ging. Hij trok zich terug als hoogleraar, maar bleef actief als docent, bestuurder en auteur. Na zijn plotselinge dood in juli 1976 volgde gaandeweg een herwaar- dering voor Arie den Hollander en zijn werk. Deze biografie van Hans Werdmölder biedt een boeiend portret van een erudiet man, dwarse geleerde en markant persoon.

A.N.J. den Hollander (1906-1976) was een veelzijdig en kleurrijk wetenschapper, groot socioloog en grondlegger van de Amerikanistiek in Nederland. De colleges van Den Hollander waren halve conferences, waarin hij schitterde door vakmanschap en eruditie. Hij schreef over de arme blanken in het zuiden van de Verenigde Staten, over de Puerto Ricanen in New York City en over de rassenrellen in de grote steden van de VS. Maar op 14 februari 1969 maakten rebellerende Amsterdamse studenten het Den Hollander onmogelijk zijn inleidende college sociologie te geven. Ze eisten inspraak en discussie. Het werd een rel. Den Hollander ontving geen steun van zijn directe collega’s en werd daardoor het eerste slachtoffer van de culturele revolutie die vanaf eind jaren zestig door de Nederlandse universiteiten ging. Hij trok zich terug als hoogleraar, maar bleef actief als docent, bestuurder en auteur. Na zijn plotselinge dood in juli 1976 volgde gaandeweg een herwaar- dering voor Arie den Hollander en zijn werk. Deze biografie van Hans Werdmölder biedt een boeiend portret van een erudiet man, dwarse geleerde en markant persoon.

Dit afsluitende deel van deze biografie behandelt de levensgeschiedenis van Adriaan van der Zouw en zijn familie vanaf 1970 tot aan zijn dood In het eerder verschenen eerste deel behandelde de auteur het leven van zijn vader Adriaan van der Zouw vanaf zijn geboorte tot aan het jaar 1970. Ook in dit tweede deel is uitgebreide extra informatie opgenomen over de familie van Adriaan van der Zouw.

Op 6 mei 2002 wordt Pim Fortuyn vermoord. De dood van de veelbelovende politicus schokt niet alleen Nederland, het is wereldnieuws. Voor een buitenstaander lijkt de opkomst van Fortuyn misschien plotseling, maar wie de ambitieuze wetenschapper kent, weet dat hij al van kinds af aan toewerkt naar het premierschap. Hij is voorbestemd om grootse dingen te doen. In Pim Fortuyn, de autobiografie beschrijft Fortuyn in zijn eigen woorden hoe hij opgroeit in een gezin dat worstelt met het geloof, terwijl hij zelf worstelt met zijn ontluikende homoseksualiteit. Op de universiteit groeit Fortuyn uit tot publiek figuur, waarna een leven in de spotlights zijn deel is. Het is een openhartig levensverhaal van een outsider die dankzij een enorme geldingsdrang zijn plek als leider in het publieke domein verovert. En daarvoor uiteindelijk de ultieme prijs betaalt. ‘Pim Fortuyn heeft een revolutie ontketend.’ - Mark Rutte, premier (2019) ‘Pim, je past niet binnen de cultuur van de PvdA. Ik zie heel goed je talenten, maar binnen deze club zal het nooit iets met je worden.’ - Joop den Uyl, oud-minister-president (1986) ‘Het was zo’n leuke, originele man. Hij durfde onafhankelijk te zijn. Op de meeste punten waren we het met elkaar eens. Er was chemie.’ - Hans Wiegel, oud-vicepremier (2012) ‘De gedachte hoe het zou zijn geweest als Pim in leven was gebleven, is er een die mij niet meer loslaat.’ - Ivo Opstelten, oud-burgemeester Rotterdam (2019) ‘Pim Fortuyn is de grootste Nederlander aller tijden.’ - Stemmers KRO-programma De Grootste Nederlander (2004) Dit boek is eerder verschenen onder de titels ‘Babyboomers, autobiografie van een generatie’ en ‘Autobiografie van een babyboomer’. Deze hernieuwde uitgave bevat een voorwoord van Fortuyn-kenner Leonard Ornstein.