Kritiek van de zwarte rede - Achille Mbembe

'Over ras en racisme kan alleen worden gesproken in een taal die onvermijdelijk tekortschiet, een taal die grijs en soms inadequaat is. Vooralsnog volstaan we met de opmerking dat het ras een oerbeeld is. Omdat dit beeld nauwelijks een onderscheid weet te maken tussen buiten en binnen, tussen omhulsel en inhoud, verwijst het vooral naar de uiterlijke verschijningsvorm. Meer in de diepte is het ras een pervers complex dat angsten en kwellingen genereert, stoornissen in het denken en afgrijzen teweegbrengt, maar vooral een eindeloos lijden en tal van catastrofen veroorzaakt.'

Kritiek van de zwarte rede is een belangwekkende reflectie op hoe we vandaag de dag moeten denken over slavernij, racisme, gelijkheid en ongelijkheid. Achille Mbembe beschrijft de geschiedenis van de slavernij als product van het mondiale kapitalisme. Hij gaat in op het ontstaan van het menstype 'neger' en de vraag wat het betekent om daartoe gereduceerd te worden.

Een van de thesen in dit boek is dat er na de afschaffing van de slavernij eerder meer dan minder 'negers' ontstaan - die niet noodzakelijk zwart zijn. Het gaat om al die mensen die economisch en maatschappelijk worden buitengesloten. Tegelijkertijd schetst Mbembe de manier waarop dit onderdrukkende stigma de kiem van bevrijding in zich kan dragen.

Achille Mbembe (1957) is een van de grote denkers van het postkolonialisme. Hij doceert geschiedenis en politieke filosofie aan Columbia University, Berkeley, Yale en de Universiteit van Johannesburg.