griffels en penselen

De Kinderboekenweek komt eraan. Woensdag is het zover.
Wij feliciteren de winnaars van de Gouden Griffel en de Gouden Penseel.
Joukje Akveld en Djenné Fila ontvingen de Gouden Penseel voor het mooiste prentenboek Een kleine geschiedenis van de mens door dierenogen.
Misjka
 van Edward van de Vendel en Annet Schaap werd bekroond met de Gouden Griffel.

In de media

Een kleine weldaad - alle verhalen - Raymond Carver

'Er gebeurt niet veel in Carvers verhalen, wordt altijd opgemerkt. Maar dat is onzin, anders zou hij ze niet hebben geschreven. Er gebeurt juist veel in zijn verhalen, alleen al om het simpele feit dat de personages aan het eind van het verhaal iemand anders zijn dan aan het begin. Dat het ‘zomaar’ uitsnedes van een leven zijn, is ook onzin. Het zijn vaak juist bepalende gebeurtenissen. Omdát er juist altijd iets gebeurt.
[...] En tussen de regels door schemert die wereld die niet is beschreven, die wereld buiten de verhalen van Carver. Die je als lezer zelf mag verzinnen. Want die wereld ís er, dat is het knappe van zijn schrijven. Je ziet zijn figuren dingen doen die hij helemaal niet opdist, gebeurtenissen uit het verleden of uit de toekomst, dat gaat bijna vanzelf, je kent ze bijna beter dan het verhaal je doet vermoeden. Dat krijg je er gratis bij. Zeer vernuftig schrijven is dat.
[...] Het zijn vooral zulke mooie en goede verhalen omdat Carver mededogen, verdriet en melancholie zo ‘gewoon’ laat zien dat je jezelf erin herkent. Of dan tenminste je partner, je vrienden, je ouders, of je buren. Een kleine weldaad is een grote weldaad voor de lezer.' - Maarten Moll in Het Parool

Uitwaaien - lofzang op ons vlakke land - Renske Jonkman

"In mijn herinnering had ik hier altijd ­tegenwind. Ik kon hem echt vervloeken op die kaarsrechte polderwegen waar geen einde aan kwam. Maar het heeft ook mijn karakter gevormd, en me geleerd door te zetten in een soort stoïcijnse volharding.
Tegen de wind in lopen geeft je stevigheid, het dwingt je om overeind te blijven. Voor mij werkt de wind als een soort schokdemper. Ik heb best een gevoelige, rusteloze natuur, dus het is belangrijk om stabiel te staan. Ik denk dat die wind mij dat heeft geleerd, om op mezelf te vertrouwen. Het helpt om af en toe de kracht van de elementen te voelen en ik denk dat je dat soms verliest als je in de stad woont. Dat je niet voelt hoeveel kracht er in de natuur schuilgaat.
Ik kan niet meer zonder mijn wandelingen over de dijken, zonder afleiding van een smart­phone. Langs de ringvaart en langs de rietkragen, in zo’n heerlijke storm die je bijna omver blaast. Niets helpt beter om mijn hoofd leeg te maken." - Renske Jonkman in gesprek met Marijke de Vries in Trouw

Europese lente - de strijd voor een nieuwe wereld 1848-1849 - Christopher Clark

'Plots scheen het begin 1848 vrijwel overal in Europa te borrelen. Maar de abrupte opstandigheid, die had kunnen leiden tot een enorm historisch keerpunt, leek al snel over te waaien, zeggen historici elkaar na.
Christopher Clark gaat in het meesterlijke Europese lente - de strijd voor een nieuwe wereld 1848-1849 dwars in tegen dat dominante beeld. Het oproer kwam niet uit de lucht vallen: 1848 kende een lange aanloop. Zeker in de jaren veertig van de negentiende eeuw zorgden armoe en honger voor steeds schrijnender toestanden. En vóór 1848 kwam het op veel plekken al geregeld tot opstanden. De hoogleraar moderne Europese geschiedenis aan Cambridge University toont bovendien overtuigend aan dat het revolutionaire jaar op de nodige gebieden wel degelijk een keerpunt vormde.
De Australiër Clark is zo’n historicus van wie er te weinig zijn: eentje die het grote gebaar niet schuwt. Dat bewees hij eerder met Slaapwandelaars - hoe Europa in 1914 ten oorlog trok en met IJzeren Koninkrijk - opkomst en ondergang van Pruisen 1600-1947. Ja, Europese lente is een dikke pil, maar lezen loont de moeite. Clark houdt te allen tijde de regie en dwaalt niet af naar nodeloze zijpaden. Hij verziet zijn materie, wijst op dwarsverbanden en verschillen, en komt tot scherpe analyses.' - Paul van der Steen in Trouw

Charlatan - Zadie Smith

'Lucht zit er ook in Charlatan, de roman is gelaagd als spekkoek en verandert voortdurend van sfeer. Geestig, als Smith met veel plezier het literaire wereldje in de 19de eeuw onder handen neemt, vol snoevende kerels die elkaar het licht in de ogen niet gunnen.
[...] Charlatan wervelt in korte hoofdstukken door de tijd, schakelt vooruit en achteruit, soms raakte ik de jaren kwijt en er zijn enkele taaie scènes, wat langdradige dialogen en rechtbankverslagen, maar het is ook eigenzinnig, intelligent en erudiet.
Smith schreef sinds haar debuut White Teeth (2000) meerdere romans en essays waarin ze zich een fijnzinnig observator van de tijdgeest toonde. "Ik schrijf over het leven, over wat ik om me heen zie en probeer te begrijpen", zei ze. Met het levendige Charlatan daalt ze overtuigend af in de geschiedenis, terwijl het heden spookt over de pagina’s; politiek populisme, de onmacht van degenen die weinig grip hebben op het leven en de ontwrichting waartoe dat kan leiden zijn akelig herkenbaar.' - Lieke Kézér in Trouw

Moeders. Heiligen - Dieuwertje Mertens

'Mertens heeft zich duidelijk in de cultuurgeschiedenis verdiept. Door Maria haar eigen mythe te laten ontrafelen toont Mertens aan hoe die door de eeuwen heen steeds door mannen heruitgevonden werd, met voortdurende gevolgen voor vrouwen van dien. In haar roman richt Mertens zich op een van de grootste invloeden, het religieuze idee van Maria als ultieme moeder dat doorwerkt tot in de hedendaagse moedercultus.
[...] De vertelstemmen van Mercedes en Maria zijn vaak droogkomisch, op het cynische af. Maar onder die humor zit een voelbare woede over hoe vrouwen zich altijd naar de Maria-idealen moeten plooien. Subtiel, maar onmiskenbaar verschuift er iets in de toon, raak je als lezer samen met Mercedes langzaam verpletterd onder haar schuldgevoel.' - Femke Essink in Trouw

Het volle leven - John Fante

'De hele Fante-santekraam komt eraan te pas om het verhaal op te dienen: groots aangezet kleinburgerlijk ongemak, het betere Amerikaans-Italiaans overdrijvingstheater, eenvoudige twijfel die uitgroeit tot een levensbedreigende ziekte, ongehoorde stemmingswisselingen en alledaags absurdisme.
Dat alles wordt uitgelicht in een Californisch decor, barstensvol empathie, humor en schrijfdrift van een ongeëvenaarde literator.
Het moet je liggen, kun je zeggen, en in mijn geval ben ik tijdens het lezen uit mezelf getreden. Ik ben op een stoel naar mezelf gaan kijken, hoe ik schokschouderde van het lachen, de tranen in mijn ogen van zo veel schoonheid en ontroering. Ik zag hoe ik mijn vrouw riep, om te zeggen: moet je eens horen wat Fante nu weer schrijft. Ik zag hoe ik terugbladerde, om nog intenser te kunnen genieten.
Ik zag hoe ik de tijd vergat, omdat je door John Fante altijd de tijd vergeet.' - John Schoorl in de Volkskrant

Tussen werelden - Juli Zeh

"Eigenlijk moet je juist verontrustende situaties met humor benaderen. Humor is niet hetzelfde als een gebrek aan ernst. Humor betekent niet dat je iets niet waardeert – integendeel. Humor schept afstand, en afstand is altijd nodig om dingen helder te zien. Het helpt om het leven het hoofd te bieden. Een gebrek aan humor daarentegen duidt op fanatisme.
Je hoeft maar in de wereld rond te kijken om te zien welke systemen en manieren van denken humor daadwerkelijk verbieden en grappen als aanleiding gebruiken voor agressie of straf. Ik zal het voorzichtig zeggen: dat zijn geen democratische systemen en geen verlichte, humanistisch geschoolde denkwijzen. In Tussen werelden moet zeker gelachen worden. De roman is soms hilarisch. En dat betekent helemaal niet dat hij zichzelf niet serieus neemt, integendeel." - Juli Zeh in gesprek met Andrea Bosman in Trouw

Dit volk heeft zijn god op aarde - Ooggetuigen van de Russische geschiedenis - Hans Driessen, Michel Krielaars & Eva Peek

'Dit boek is zo gevarieerd en zo goed samengesteld dat het van het jaar 1091 tot het jaar 2023 de aandacht moeiteloos vasthoudt. Samenstellen is een kunst, en Driessen, Krielaars en Peek beheersen die. Zij zijn erin geslaagd zodanig te selecteren uit een wonderlijk amalgaam aan auteurs – van beroemde schrijvers tot Kremlinnotulisten en van buitenlandse reizigers tot politierapporteurs – dat de fragmenten samen een groot verhaal vertellen.' - Olaf Tempelman in de Volkskrant

De maniac - Benjamin Labatut

'Ook al gaat het over wetenschap, Labatut weet er een ongelofelijk spannend verhaal van te maken. Hij is niet bang om af en toe een stevig apocalyptisch beeld of visioen op te roepen. De lezer hoeft niet overdreven veel van wiskunde, natuurkunde of informatica te weten.
Juist het ontbreken van de ­wetenschappelijke details geeft de auteur de ruimte om heel suggestief te werk te gaan, zoals wanneer hij suggereert dat een heel simpel programma uit de beginjaren van de computer tot verbazing van zijn makers, onder wie Von Neumann, een eigen leven lijkt te gaan leiden. Dat wordt angstaanjagend mooi beschreven, zonder dat de lezer enig idee heeft van hoe dat programma werkte en wat er zo onverwacht aan was.' - Berthold van Maris in Trouw

Lang en gelukkig - Naoise Dolan

'Lang en gelukkig is een aardige literaire romcom in de categorie Sally Rooney light. Dankzij een sympathieke excentrieke bijfiguur als Archie (heimelijk nog altijd smoorverliefd op Luke), bij vlagen kwikzilverig geestige en tóch natuurlijk klinkende dialogen, en tal van wél verrassende plotwendingen.
Terugkerende boodschap: ‘Heteronormativiteit is een nagenoeg alomvattende manie’. Een soort queerversie van Four Weddings and a Funeral is het eigenlijk. Maar dan zonder de begrafenis. En uiteindelijk ook...
fijn.' - Dirk Jan Arensman in Het Parool