Senryu's in overlevingstijd - Jan Cm Willems

In de tweede helft van zijn leven schreef Jan CM Willems (Nijmegen 1952) vele duizenden senryu’s. In dit derde deel van de Hier en nu-trilogie, 'Hier en nu – deel 3, Senryu’s in overlevingstijd', staan de senryu’s die hij schreef van begin december 2021 tot eind februari 2022, de ‘overlevingstijd’ tussen zijn door oncologen gestarte tweede palliatieve behandeling en de mededeling van het toch niet meer mogelijk zijn van een operatie. De senryu’s in deze bundel sluiten aan op die in beide eerste bundels. In de eerste bundel, 'Hier en nu – Senryu’s' (2021), is een selectie bijeengebracht uit de periode 1995-juli 2021. Het ‘kankerhoofdstuk’ in die bundel begint met de spoedoperatie in november 2020. In de tweede bundel, 'Hier en nu – deel 2, Senryu’s in reservetijd' (2022), staan de senryu’s die hij schreef in de ‘reservetijd’ van half juli tot begin december 2021, de bijna vijf maanden tussen zijn door oncologen met grote stelligheid aangekondigde dood (‘hooguit enkele weken’) en het – na het vragen van advies voor een second opinion – toch maar hervatten van de palliatieve behandeling. Deze derde bundel heeft meer een kritisch-politiek en beduidend minder een traumatische-jeugd karakter dan de beide eerste bundels. Waar de van oorsprong elitaire ‘verheven’ haiku vooral gaat over de (pracht van de) natuur, gaat de eenvoudige, ‘volkse’ en soms zelfs banale senryu meer over de mens, zijn hebbelijkheden en vooral onhebbelijkheden. Zelfspot en zelfkritiek zijn daar een wezenlijk onderdeel van. Maar voorwerp van spot en kritiek zijn in deze bundel vooral binnen- en buitenlandse politici en populisten (met inbegrip van antisemieten, antivaxers en complottisten), alsmede – vanuit historisch perspectief – leden van het proletig-geldbeluste en potsierlijke maar popsterrenstatus genietende ‘Oranje’ koningshuis. Het slothoofdstuk (Kanker, verlies, vaarwel) is als een doorlopend kankerdagboek te zien. Om, net als in het tweede deel, ook in dit deel niet midden in het verhaal te vallen, begint het met de kankersenryu’s uit beide eerste delen en vult die aan met de senryu’s uit de periode tussen de hervatte chemobehandeling (begin december 2021) en de mededeling van het toch niet meer mogelijk zijn van een operatie (eind februari 2022).