Versailles 1919 - 1920, een wrede vrede - G.A.M. Strijards

Het vredesverdrag van Versailles 1919 was een lijvig document. Vrijwel niemand had er het totaaloverzicht van. De uitvoering moest in 1920 starten. Het was in de eerste plaats opgesteld om Duitsland te vernederen. Het wemelde van bepalingen om de koloniale rijken van Frankrijk en Groot Brittannië te verstevigen. Ook Japan deelde mee in de koloniale toedelingen. De houding van de hoofdrolspelers en de details van de verdragsartikelen zijn ook vandaag de dag onbegrijpelijk uit een oogpunt van gelijkwaardigheid en zelfbeschikking, de principes die ook toen opgeld deden. President Woodrow Wilson van de Verenigde Staten nam deel aan de vredes-besprekingen als de imponerende profeet uit Washington, die in bijbelse verhevenheid de mensheid voorhield wat de leidende grondbeginselen voor een vreedzame samenleving waren. Het was een vrede die aan alle vrede een einde maakte, oordeelde Lloyd George, de premier van Groot Brittannië. Hij zag het beter dan Woodrow Wilson. Duitsland tekende het verdrag onder vernederende omstandigheden. Ook andere landen en volkeren werden beledigd door discriminatoir gedrag van de overwinnaars. Japan werd diep gekrenkt ook al behoorde het tot de overwinnaars. De geallieerden hadden voor Duitsland een implementatietraject vastgesteld. Dat traject startte in 1920 met de grensregeling met Polen en Tsjecho-Slowakije. Duitsland besloot naderhand het verdrag slechts zeer ten dele uit te voeren. Een ratificatiewet bleef achterwege. De geallieerden zagen toe op naleving. Zonder de Verenigde Staten. De Amerikaanse president had met zijn idealen en plannen voor een Volkenbond te ver voor de muziek uitgelopen. Zijn voorstellen sneuvelden op eigen bodem, toen het Amerikaanse Congres het verdrag niet ratificeerde. Zo was ook een Amerikaanse deelname aan de Volkenbond onmogelijk geworden. Het hele proces, vanaf de wapenstilstand tot en met de vredesbesprekingen en de implementatie biedt een onthutsend beeld van koehandel en nationale eigenbelangen.