Voet in voet oog in oog - Elly Stolwijk

In Voet in voet oog in oog heeft Elly Stolwijk getracht zich in te leven in de jonge dwangarbeider Fons, die later haar vader werd. Na zijn dood ging ze op zoek naar zijn Duitse geschiedenis waarover hij, net als vele anderen, zelden had gesproken. Stolwijk geeft haar vader een stem opdat het beschrijven van zijn lotgevallen iets bijdragen aan het naar buiten brengen van zoveel ingeslikte, onverteerde woorden. ‘Fons is nog geen eenentwintig jaar jong als hij in de zomer na de bevrijding, de precieze datum is onbekend, terugkeert uit nazi-Duitsland waar hij gedurende de Tweede Wereldoorlog dwangarbeid had verricht in metaalfabrieken in Berlijn en Laucherthal, een ervaring waarover hij tijdens zijn leven nauwelijks kan spreken en op zeldzame momenten met dichtgeknepen keel zal zeggen dat hij ‘iets deed met schroefjes en moertjes’, want hij schaamde zich voor zijn gedwongen bijdrage aan de Duitse wapenindustrie … ‘ Van de ruim vijfhonderdduizend Nederlandse dwangarbeiders zijn er ongeveer dertigduizend omgekomen. Van diegenen die terugkeerden bleven de meesten zwijgen over de traumatiserende gebeurtenissen tijdens hun gedwongen verblijf in Duitsland. Elly Stolwijk (1957) is beeldend kunstenaar en schrijver. In 2020 debuteerde zij met liefde de vluchtige holte. Het Poëziecentrum te Gent nomineerde deze bundel voor de Poëziedebuutprijs 2021. In 2021 verscheen de laatste framboos. Hierin schetst Stolwijk de beleving van een vrouw die, in de negende maand van de zwangerschap, te horen krijgt dat haar ongeboren kind overleden is.